چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم؟ راهنمای صفر تا صد (2024)

اگر شما هم قصد یادگیری برنامه نویسی را داشته باشید قطعا با سوال “چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم” مواجه شدید و دوست دارید هر چه سریع تر به دنیای جذاب و پر چالش برنامه نویسی وارد بشید.

این مقاله از وبلاگ سبزلرن، برای افرادی که نمی‌دانند برنامه نویسی را از کجا شروع کنند، مناسب است و نقشه راه مناسبی برای آغاز برنامه نویسی به صورت اصولی ارائه می‌دهد.

چگونه برنامه نویسی را یاد بگیریم؟

اما چطور برنامه نویسی را یاد بگیریم و چه مراحلی را باید طی کنیم تا به یک برنامه نویس تبدیل شویم؟ تصویر زیر، یک نقشه راه جامع برای یادگیری برنامه نویسی را نشان می‌دهد. از آنجایی که اصول یادگیری برنامه نویسی در همه شاخه‌ها، تقریبا یکسان است، می‌توانید برای شروع برنامه نویسی از این تصویر استفاده کنید.

چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم؟

برای یادگیری برنامه نویسی باید از روند و اصول خاصی پیروی کنید تا بتوانید به خوبی به برنامه نویسی و شاخه‌ای که انتخاب کرده‌اید، مسلط شوید. در تصویر بالا، مهمترین مراحل یادگیری برنامه نویسی را معرفی کردیم؛ اما برای بررسی دقیق‌تر هرکدام و اینکه چطور برنامه نویسی را یاد بگیریم، می‌توانید ادامه مطلب را بررسی کنید.

هدف شما از یادگیری برنامه نویسی چیست؟

در دنیای رقابتی برنامه‌نویسی، تنها اشتیاق و لذت بردن از این کار، ضامن موفقیت شما خواهد بود. اگر صرفاً به دنبال کسب درآمد هستید، در این مسیر شکست خواهید خورد. در ابتدای راه، تمرکز خود را بر یادگیری و لذت بردن از برنامه‌نویسی بگذارید و دغدغه مسائل مالی را به بعد موکول کنید. برای شروع برنامه نویسی، در قدم اول باید مشخص کنید به کدام شاخه از برنامه نویسی علاقه دارید و هدفی که باعث علاقمندی شما به یادگیری برنامه نویسی شده، چیست؟ برای این کار، باید با برخی شاخه‌های محبوب برنامه نویسی آشنا شوید که در جدول زیر آورده شده‌اند.

همچنین بخوانید: “برنامه نویسی اسکرچ چیست” | مزایای یادگیری اسکرچ برای کودکان

انتخاب یک زبان برنامه نویسی مناسب

در قدم بعد، باید بسته به شاخه‌ای که قصد فعالیت در آن را دارید، یک زبان برنامه نویسی را برای شروع انتخاب کنید. زبان‌های برنامه نویسی زیادی در جهان وجود دارند که یادگیری برخی از آنها، برای شروع بهتر است و محبوبیت بالاتری دارند. شما باید بسته به زمان و منابعی که دردسترس دارید، یک زبان برنامه نویسی مناسب برای خود انتخاب کنید؛ برای این کار، به نکات زیر توجه کنید:

• سطح دشواری: اگر در برنامه نویسی تازه‌کار هستید، زبانی را انتخاب کنید که یادگیری آن دشوار نبوده و قواعد ساده‌ای داشته باشد.
• وضعیت بازار کار: به هر حال، انتخاب برنامه نویسی به عنوان شغل برای افراد تازه‌کار، قطعی است؛ بنابراین زبانی را انتخاب کنید که حداقل تا 5 سال آینده بازار کار مناسبی داشته باشد.
• حوزه فعالیت: حتما قبل از شروع یادگیری یک زبان برنامه نویسی، مطمئن شوید که این زبان در حوزه موردعلاقه شما کاربرد دارد؛ در غیر این صورت تنها هزینه و زمان خود را هدر می‌دهید.
• وجود منابع آموزشی: قبل از انتخاب یک زبان برنامه نویسی، ابتدا به دنبال منابع فارسی بگردید. در صورت عدم وجود منابع فارسی، سعی کنید از منابع انگلیسی و رایگان استفاده کنید.

پیشنهاد مطالعه : بهترین زبان برنامه نویسی برای شروع {معرفی 5 زبان آینده دار}

یادگیری مبانی برنامه نویسی

مبانی و اصول اولیه بسیاری از زبان‌های برنامه نویسی، شبیه به یکدیگر هستند و از این نظر، تفاوت زیادی با هم ندارند. برای مثال، همه زبان‌های برنامه نویسی از تابع، متغیر و عملگرها استفاده می‌کنند و تنها نحوه نوشتن آنهاست که با هم تفاوت دارد. دلیل این شباهت، این است که بسیاری از زبان‌های برنامه نویسی محبوب امروزی، از زبان C الهام گرفته‌اند و از نظر سینتکس و نوشتار کدها، تقریبا شبیه به یکدیگر هستند. اگر در یادگیری اولین زبان برنامه نویسی‌تان، مبانی آن را به خوبی یاد گرفتید، باقی مسیر نیز برای شما هموار خواهد بود؛ در غیر این صورت، سختی‌ها و دشواری‌های زیادی را تجربه خواهید کرد که ممکن است به دلسرد شدن شما منجر شود.

سعی کنید از منابع معتبر یا یک آکادمی معتبر برنامه نویسی، یک زبان را یاد بگیرید.

اگر اهل تمرین نیستید، بی‌خیال برنامه نویسی شوید!

هر مبحثی را که یاد می‌گیرید، بارها و بارها آن را تمرین کنید و با توجه به آموخته‌های قبلی، آن را دستکاری کنید. این کار علاوه بر تثبیت این مبحث در ذهن شما، میماند شما را با مکانیزم آن آشنا کرده و با دستکاری کد مربوطه، نکات جدیدی را یاد بگیرید. برنامه نویسی بدون تمرین، مانند یادداشت برداری از یک کتاب بدون داشتن قلم است؛ شما متن را می‌خوانید، اما چیزی برای ثبت آن ندارید و در نتیجه، بعد از مدتی از ذهن شما پاک می‌شود.

یکی از بهترین راه‌ها برای تمرین، ایجاد پروژه‌های تستی و تمرینی است. بسته به مباحثی که آموخته‌اید، می‌توانید پروژه‌های مختلفی را پیاده‌سازی کنید. اهمیتی به ساده یا بی‌استفاده بودن برنامه‌تان ندهید و فقط، آن را بنویسید! همین نوشتن چندباره کدها تاثیر زیادی بر تسلط و سرعت شما در برنامه نویسی دارد. علاوه بر این، سعی کنید هر روز کدنویسی کنید! حتی اگر ایده‌ای برای ایجاد یک پروژه ندارید، سعی کنید پروژه‌های قبلی خود را گسترش دهید یا آنها را از ابتدا برنامه نویسی کنید!

کار با ابزارها و فریمورک‌های مهم را یاد بگیرید

به عنوان کسی که دغدغه یادگیری برنامه نویسی دارد و دائما سوالاتی نظیر برنامه نویسی را از کجا شروع کنیم؟ در ذهن او می‌چرخد، نیازی نیست ده‌ها ابزار را یاد بگیرید!

در ابتدا به یک محیط توسعه (IDE) یا یک ویرایشگر کد (ترجیحا ویژوال استودیو کد) مسلط شوید. برای اکثر زبان‌های برنامه نویسی، Visual Studio به عنوان یک محیط توسعه عالی مورداستفاده قرار می‌گیرد و برادر کوچک آن یعنی Visual Studio Code نیز محبوب‌ترین ویرایشگر کد در جهان است. این دو برای شروع یادگیری برنامه نویسی، فوق العاده هستند و امکان افزودن ویژگی‌های مختلف با استفاده از افزونه در آنها وجود دارد.

پیشنهاد دوره رایگان: اموزش vs code

در قدم بعد، سعی کنید به حداقل یکی از فریمورک‌های زبان برنامه نویسی موردنظرتان در حوزه دلخواهتان مسلط شوید. با یادگیری فریمورک‌های برنامه نویسی، امکان ایجاد برنامه‌ها و پروژه‌های ساختارمند با سرعت بالاتر وجود دارد.

با استفاده از منابع مکمل، اطلاعات خود را بروز نگه دارید!

استفاده از منابع مکمل اجباری نیست؛ اما می‌تواند در یادگیری شما تاثیرگذار باشد. منابع مکمل به شما کمک می‌کنند علاوه بر یادگیری برخی مباحث که توسط مدرس به شما توضیح داده نشده، از آنها به عنوان یک چک لیست استفاده کنید و هر از گاهی با مرور آنها، مباحثی که ممکن است فراموش کرده باشید را به‌یاد آورید. علاوه بر این، منابع مکمل سریعتر بروزرسانی شده و تغییرات جدید را آموزش می‌دهند.

مهمترین منابع مکمل برای هر زبان برنامه نویسی، منابع رسمی آن است که معمولا بسیار جامع، سرراست و کاملا رایگان هستند. بعد از آن، یوتیوب است که میلیون‌ها ویدیو آموزش برنامه نویسی در موضوعات مختلف را درون خود جای داده و به صورت رایگان، در اختیار شما قرار می‌دهد. اما منابع موردعلاقه من و بسایر از افراد فعال در زمینه برنامه نویسی، منابعی است که به صورت خودجوش توسط برنامه نویسان مختلف ایجاد شده و معمولا به صورت متنی هستند.

کسب درآمد، اسخدام و شروع ماجراجویی!

زمانی که توانستید مراحل بالا را انجام دهید و به یک زبان برنامه نویسی، یک فریمورک و ابزارهای مهم در برنامه نویسی مسلط را یاد گرفتید، می‌توانید وارد بازار کار شوید. 3 راه اصلی برای این کار وجود دارد:

1.  کار به صورت فریلنسری و پروژه‌ای
2. استخدام در یک شرکت و فعالیت به عنوان برنامه نویس
3. راه اندازی کسب و کار خودتان

فکر نمی‌کنم نیزای به توضیحات بیشتری در این زمینه باشد؛ بنابراین به این موضوع که چگونه یادگیری برنامه نویسی را شروع کنیم، می‌پردازیم.

چگونه یادگیری برنامه نویسی را شروع کنیم؟

قبل از آغاز یادگیری برنامه نویسی، باید تکلیفان را با خودتان روشن کنید. در قدم اول، باید هدف اصلی خود را از کسب درآمد تغییر دهید و روی خود برنامه نویسی تمرکز کنید؛ نه درآمدهای آن! 3 سوال مهم وجود دارد که به شما کمک می‌کند چگونه برنامه نویسی را یاد بگیرید که علاوه بر لذت بردن از روند آموزش، مسیر روشنی جلوی راه خود قرار دهید! یک کاغذ و خودکار بردارید و این سه سوال را همراه با پاسخ‌های آن یادداشت کنید.

چه شاخه‌ای را دوست دارید؟

در بخش قبلی اشاره کردیم که ابتدا باید بدانید هدف‌تان از یادگیری برنامه نویسی چیست؟ و زمانی می‌توانید به این هدف دست پیدا کنید که بتوانید به شاخه موردنظرتان در برنامه نویسی وارد شوید. برای این کار، بهتر است جستجوهایی در اینترنت درباره شاخه‌های مختلف برنامه نویسی انجام دهید و حیطه موردعلاقه‌تان را انتخاب کنید. سپس آن را در یک کاغذ و به عنوان پاسخ سوال «کدام شاخه برنامه نویسی را دوست دارم؟» بنویسید.

چه زبان‌هایی در آن حوزه کاربرد دارند؟

حالا باز هم در اینترنت جستجو کنید و زبان‌های برنامه نویسی پرکاربرد در آن شاخه را جستجو کنید. برای مثال، در زمینه توسعه بازی، زبان‌های ++C و #C مورداستفاده گسترده‌ای قرار می‌گیرند؛ بنابراین یادگیری حداقل یکی از آنها برای کسانی که قصد دارند با برنامه نویسی، بازی بسازند، لازم است. زبان‌های موردنظر را پیدا کنید و تعدادی از آنها را جلوی سوال دوم بنویسید.

با چه روشی، بهتر یاد می‌گیرید؟

این سوال بسیار مهمی است؛ زیرا تاثیر مستقیمی بر کیفیت یادگیری شما دارد. این سوال رابطه نزدیکی با سوال چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم؟ دارد و به نحوه یادگیری شما مرتبط است. اگر از جمله افرادی هستید که با شرکت در کلاس‌های حضوری، مباحث را بهتر یاد می‌گیرید، باید در دوره‌های حضوری برنامه نویسی شرکت کنید. اگر توانایی و پشتکار استفاده از دوره‌های آنلاین را دارید، انتخاب‌های بیشتری پیش روی شما است و می‌توانید در یک دوره معتبر برنامه نویسی ثبت نام کنید و به ویدیوهای آموزشی دسترسی داشته باشید.

اما اگر از آن دسته قشر خاص هستید که دوست دارید خودتان و با کمترین هزینه، برنامه نویسی را شروع کنید، می‌توانید از منابع رایگان گسترده‌ای که در اینترنت وجود دارد، استفاده کنید.

بی‌خیال مدرسه و دانشگاه

احتمالا برداشت اشتباهی از این حرف داشته‌اید!

منظور من اصلا این نیست که به خاطر برنامه نویسی، درس و دانشگاه را کنار بگذارید و به صورت 24 ساعته، به برنامه نویسی بپردازید. معمولا تدریس اصولی برنامه نویسی در مدارس انجام نمی‌شود و پروژه‌های پایانی نیز، یا براساس پروژه‌های کتاب هستند (که کد آماده آنها همه‌جا وجود دارد) و یا آنقدر ساده و پیش پا افتاده که عملا وقت گذاشتن برای آنها بی‌فایده است.

پس چگونه برنامه نویسی یاد بگیریم؟ راه حل این است که حداقل 5 ساعت در هفته را به یادگیری برنامه نویسی به هر طریقی که دوست دارید، اختصاص دهید. ممکن است از یک دوره رایگان استفاده کنید یا مثل، من به آموزش‌های متنی علاقمند باشید. اگر شرایط شرکت در دوره‌های حضوری را دارید، با کمی پس انداز می‌توانید در آنها شرکت کنید.

پیش‌نیازهای یادگیری برنامه نویسی

برای یادگیری برنامه نویسی، حتی اگر یک فرد کاملا ناآشنا به برنامه نویسی باشید نیز مشکل خاصی نخواهید داشت. به صورت کلی، یادگیری برنامه نویسی 4 پیش‌نیاز دارد:

• کار با کامپیوتر و اینترنت
• تمرین و پشتکار
• داشتن هدف مناسب
• صبر

در قدم اول، باید تا حد قابل قبولی به کامپیوتر و اینترنت تسلط داشته باشید. لازم نیست یک تکنسین خبره در زمینه کامپیوتر باشید تا بتوانید برنامه نویسی را شروع کنید؛ اما لازم است درباره آن و نحوه کار با سیستم عامل و رفع خطاها و مشکلات رایج آن اطلاع داشته باشید.

در قدم بعد، باید تمرین و پشتکار داشته باشید و به سادگی از برنامه نویسی دست نکشید. باید بعد از یادگیری هر مبحث، تمرین کنید و کدهای تمرینی زیادی را بازنویسی و اجرا کنید. در ادامه، نظم و دیسیپلین خود را حفظ کنید؛ اینکه یک روز 10 ساعت برای آموزش زمان بگذارید و در ده روز بعد، هیچ کاری نکنید، کمکی به یادگیری برنامه نویسی نمی‌کند. همان 5 ساعت در هفته کفایت می‌کند.

یادگیری برنامه نویسی چقدر زمان می‌برد؟

این مورد کاملا به شما و شاخه‌ای که انتخاب کرده‌اید، بستگی دارد. علاوه بر این، تسلط به برخی از زبان‌های برنامه نویسی نیازمند زمان بیشتر یا کمتری است. برای مثال، اگر علاقمند به توسعه Front-end در برنامه نویسی وب هستید، یادگیری Html و Css تنها به چند ماه زمان نیاز دارد؛ زیرا این دو، زبان‌های ساده‌ای هستند که دستورات سرراست و کاملا مشخصی را دنبال می‌کنند. از سوی دیگر، یادگیری جاوا اسکریپت می‌تواند کمی دشوارتر و طولانی‌تر باشد؛ زیرا مباحث گسترده‌تری نسبت به Html و Css دارد و از آنها پیچیده‌تر است.

پیشنهاد دوره رایگان: آموزش HTML  و آموزش Css 

از طرفی، مدت زمانی که روی آموزش برنامه نویسی صرف می‌کنید و تمریناتی که انجام می‌دهید، تاثیر زیادی در سرعت یادگیری شما دارد. مسلما کسی که روزانه 3 ساعت به آموزش برنامه نویسی اختصاص می‌دهد، سریعتر از فردی که روزانه یک ساعت زمان برای این کار می‌گذارد، در برنامه نویسی پیشرفت می‌کند.

طبق تجربه، یادگیری یک زبان برنامه نویسی در سطح مقدماتی بین 3 تا 6 ماه زمان نیاز دارد.

جمع‌بندی مطالب چگونگی شروع یادگیری برنامه نویسی

در این مقاله تلاش کردیم به زبان خیلی ساده، به سوالاتی نظیر چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم؟ برنامه نویسی را از کجا شروع کنیم و بهترین مسیر یادگیری برنامه نویسی چیست؟ پاسخ دهیم. ورود به دنیای برنامه نویسی برای بسیاری تازگی دارد و به دلیل مسیر سخت و طاقت فرسا، بسیاری نمی‌توانند در آن موفق شوند. اگر پشتکار و صبر کافی برای یادگیری برنامه نویسی و سروکله زدن با کامپیوتر را دارید، یادگیری برنامه نویسی به شما پیشنهاد می‌شود.

برای شروع برنامه نویسی می‌توانید از دوره‌های رایگان سبزلرن شروع کنید!