جدول رتبه بندی زبان‌های برنامه نویسی در ژوئن ۲۰۲۵ (بر اساس شاخص TIOBE)
دنیای برنامه‌نویسی شبیه به یک موجود زنده است و به‌طور مداوم تغییر، رشد و تحولات مختلف را تجربه می‌کند. زبانی که چند سال پیش ستاره آسمان فناوری بود، ممکن است امروز جای خود را به زبان جدیدتری داده باشد. به همین دلیل پیگیری روند محبوبیت زبان‌های برنامه‌نویسی، به‌ویژه برای فعالان این حوزه اهمیت زیادی دارد! یکی از ابزارهایی که به ما کمک می‌کند این روند را بهتر بشناسیم، شاخص “TIOBE” است.
این شاخص محبوبیت زبان‌های برنامه‌نویسی را به‌صورت ماهانه رتبه‌بندی کرده و به برنامه‌نویسان کمک می‌کند روند رشد یا افول زبان‌ها را زیر نظر داشته باشند. در این مقاله از مجله سبزلرن، نیز ما برای سهولت کار برنامه‌نویس‌ها و فعالان این حوزه آخرین رتبه‌بندی شاخص TIOBE برای ماه ژوئن ۲۰۲۵ را بررسی کرده‌ایم. اگر می‌خواهید بدانید چه زبانی در صدر است و این رتبه‌بندی چطور انجام می‌شود، این مقاله را از دست ندهید!
شاخص TIOBE چیست و چگونه کار می‌کند؟
TIOBE در واقع مخفف عبارت “The Importance Of Being Earnest” نیست! بلکه نام شرکتی هلندی است که هر ماه، گزارشی از میزان محبوبیت زبان‌های برنامه‌نویسی منتشر می‌کند. این گزارش به‌شکل یک جدول رتبه‌بندی است که در آن زبان‌ها بر اساس میزان دیده شدن در سطح وب، سرچ شدن در موتورهای جستجو، حجم محتواهای آموزشی، مشارکت در فروم‌ها، تعداد توسعه‌دهندگان فعال و سایر پارامترهای عمومی امتیازدهی می‌شوند.
مهم است بدانید که این شاخص به‌هیچ‌وجه معیاری از «بهترین» یا «کاربردی‌ترین» زبان‌ها نیست! یعنی اگر مثلا پایتون در صدر باشد، به این معنا نیست که از همه بهتر است! بلکه نشان می‌دهد که در ماه مورد نظر، میزان توجه، جستجو و گفت‌وگو درباره‌ی آن بیشتر از سایر زبان‌ها بوده است. شاخص TIOBE با جمع‌آوری داده از منابعی مثل “Google”، “Bing”، “Yahoo”، “Wikipedia”، “Amazon”، “YouTube” و “Baidu” میزان محبوبیت زبان‌ها را می‌سنجد. این رتبه‌بندی راهنمای مفیدی برای یادگیری، انتخاب تکنولوژی و تصمیم‌های فنی است.
جدول رتبه‌بندی زبان‌های برنامه‌نویسی ماه ژوئن ۲۰۲۵
در ماه ژوئن ۲۰۲۵، شاخص TIOBE تغییرات قابل‌توجهی را در رتبه‌بندی زبان‌های برنامه‌نویسی نشان نمی‌دهد! اما سهم محبوبیت برخی زبان‌ها تغییراتی داشته که می‌توانید این تغییرات برای ۱۰ زبان برتر این ماه را نسبت به سال گذشته در جدول زیر مشاهده کنید:
| رتبه | زبان برنامه‌نویسی | سهم محبوبیت | تغییر نسبت به سال قبل |
| ۱ | Python | ۲۵.۸۷% | ۱۰.۴۸%+ |
| ۲ | C++ | ۱۰۳۶۸% | ۰.۶۵%+ |
| ۳ | C | ۹.۴۷% | ۰.۲۴%+ |
| ۴ | Java | ۸.۸۴% | ۰.۴۴%+ |
| ۵ | C# | ۴.۶۹% | ۱.۹۶%- |
| ۶ | JavaScript | ۳.۲۱% | ۰.۱۱%- |
| ۷ | Go | ۲.۲۸% | ۰.۳۵%+ |
| ۸ | Visual Basic | ۲.۲۰% | ۰.۵۴%+ |
| ۹ | Delphi/Object Pascal | ۲.۱۵% | ۰.۶۲%+ |
| ۱۰ | Fortran | ۱.۸۶% | ۰.۳۳%+ |
📌 منبع داده: TIOBE Index – June 2025
تحلیل تغییرات مهم در ماه ژوئن
پایتون (Python) با سهم ۲۵.۸۷ درصدی از محبوبیت، همچنان در صدر جدول قرار دارد و نسبت به سال گذشته رشد چشمگیری داشته است. این رشد نشان‌دهنده‌ی افزایش استفاده از پایتون در حوزه‌های مختلف، به‌ویژه در زمینه‌های هوش مصنوعی و علم داده است.
- زبان ++C با سهم ۱۰.۶۸ درصدی در رتبه دوم قرار دارد و نسبت به سال گذشته افزایش ۰.۶۵ درصدی را تجربه کرده است.
- زبان C نیز با سهم ۹.۴۷ درصدی در رتبه سوم باقی مانده است.
- جاوا (Java) با سهم ۸.۸۴ درصدی در رتبه چهارم قرار دارد و نسبت به سال گذشته افزایش ۰.۴۴درصدی داشته است.
- زبان #C با کاهش ۱.۹۶ درصدی به سهم ۴.۶۹ درصدی رسیده و در رتبه پنجم قرار دارد.
- جاوا اسکریپت (JavaScript) با سهم ۳.۲۱ درصدی در رتبه ششم قرار دارد و کاهش ۰.۱۱درصدی را نسبت به سال گذشته تجربه کرده است.
- زبان Go با سهم ۲.۲۸ درصدی در رتبه هفتم قرار دارد و افزایش ۰.۳۵ درصدی داشته است.
- ویژوال بیسیک (Visual Basic) با سهم ۲.۲۰ درصدی در رتبه هشتم قرار دارد و افزایش ۰.۵۴ درصدی را تجربه کرده است.
- دلفی/آبجکت پاسکال (Delphi/Object Pascal) با سهم ۲.۱۵ درصدی در رتبه نهم قرار دارد و افزایش ۰.۶۲ درصدی داشته است.
- فورترن (Fortran) با سهم ۱.۸۶ درصدی در رتبه دهم قرار دارد و افزایش ۰.۳۳درصدی را تجربه کرده است.
پیش‌بینی و ترندهای احتمالی آینده
اگر نگاهی به‌روند شاخص TIOBE در ماه‌های اخیر بیندازیم، متوجه می‌شوید که پایتون دیگر فقط یک زبان آموزشی یا علمی نیست، بلکه به انتخاب اول بسیاری از توسعه‌دهندگان در پروژه‌های واقعی تبدیل شده است. پیش‌بینی می‌شود با گسترش سریع هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، و توسعه سریع‌ابزارها (Rapid Development)، این زبان همچنان موقعیت خود را در صدر حفظ کند.
در طرف دیگر نیز زبان ++C همچنان قدرت‌نمایی می‌کند. برخلاف تصور برخی که آن را یک زبان قدیمی می‌دانند، کاربردهای صنعتی، بازی‌سازی و سیستم‌های تعبیه‌شده (Embedded Systems) باعث شده همچنان در بالاترین رده‌ها باقی بماند. به نظر می‌رسد این روند در آینده نیز به‌ویژه با توجه به عرضه نسخه‌های به‌روز و استانداردهای جدید ++C ادامه پیدا کند.
اما جاوا با وجود سابقه بلند، در موقعیتی نسبتاً شکننده قرار دارد. اگرچه هنوز در بسیاری از سازمان‌ها و پروژه‌های بزرگ به‌شدت مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما رقیبانی مانند C#، Go و حتی Kotlin در حال گرفتن سهم بازار آن هستند. از سوی دیگر، C# که توسط مایکروسافت حمایت می‌شود، در صورت تقویت بیشتر اکوسیستم دات‌نت، می‌تواند دوباره رشد پیدا کند.
Go یکی از زبان‌هایی‌ست که باید زیر نظر داشت. سادگی، سرعت اجرا، و پشتیبانی قوی از گوگل باعث شده در پروژه‌های سروری و کلود محور، روز به روز محبوب‌تر شود. همچنین انتظار می‌رود با رشد Kubernetes و معماری میکروسرویس‌ها، Go بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
در کنار این زبان‌ها، حضور مجدد زبان‌هایی مانند Fortran و Delphi در بین ۱۰ زبان اول شاید کمی غافل‌گیرکننده باشد. این اتفاق نشان می‌دهد که در حوزه‌هایی مانند تحلیل‌های عددی، مهندسی قدیمی یا سیستم‌های میراثی (Legacy Systems)، هنوز هم تقاضا برای زبان‌های کلاسیک وجود دارد. البته این حضور ممکن است موقتی باشد.
در نهایت، زبان‌هایی مانند Rust، TypeScript، و Kotlin اگرچه هنوز در بین ۱۰ زبان اول قرار نگرفته‌اند، اما با توجه به روندهای بازار، بسیار محتمل است که در ماه‌ها و سال‌های آینده جهش قابل‌توجهی داشته باشند. به‌ویژه Rust که با تمرکز بر ایمنی حافظه و عملکرد بالا، محبوب توسعه‌دهندگان سیستم‌های سطح پایین و مرورگرها شده است.
چرا شاخص TIOBE برای برنامه‌نویس‌ها مهم است؟
چرا باید شاخص TIOBE را جدی بگیریم؟ چون دانستن محبوب‌ترین زبان‌ها یعنی انتخاب مسیر شغلی هوشمندانه‌تر است. در دنیای همیشه در حال تغییر برنامه‌نویسی، این اطلاعات به شما کمک می‌کند همیشه یک قدم جلوتر باشید. از دیگر مزیت‌های پیگیری زبان‌های مختلف از طریق اين شاخص عبارت‌اند از:
۱. راهنمای انتخاب زبان برای یادگیری
اگر تازه وارد دنیای برنامه‌نویسی شده‌اید یا به دنبال یادگیری زبان جدیدی هستید، شاخص “TIOBE” می‌تواند به شما کمک کند مسیرتان را دقیق‌تر انتخاب کنید. مثلاً اگر پایتون همچنان در صدر است، این یعنی بازار کار و منابع یادگیری گسترده‌ای دارد. یا اگر زبانی مانند “Go” یا “Rust” در حال رشد است، می‌توانید زودتر از دیگران وارد دنیای آن شوید و جلوتر باشید.
۲. آینه‌ای برای تحلیل روند بازار کار
شاخص TIOBE تنها یک نمودار ساده نیست، بلکه انعکاسی از نیاز بازار، رشد فناوری‌ها، و علاقه‌ی جامعه توسعه‌دهنده‌هاست. اگر شما مدیر فنی، مشاور یا حتی فریلنسر هستید، این داده‌ها به شما کمک می‌کنند بدانید کدام زبان‌ها در حال از دست دادن محبوبیت‌اند و کدام‌ها در حال شکوفایی.
۳. تصمیم‌گیری در پروژه‌های آینده
برای تیم‌هایی که در حال آغاز پروژه‌های جدید هستند، انتخاب تکنولوژی مناسب از اهمیت زیادی برخوردار است. بررسی رتبه TIOBE می‌تواند یک معیار مکمل باشد تا بدانید چه زبان‌هایی پشتوانه‌ی قوی‌تری دارند، چه میزان منابع برای آن‌ها موجود است، و چقدر به‌روز هستند.
۴. دنبال کردن جامعه توسعه‌دهندگان
افزایش محبوبیت یک زبان معمولا با رشد جامعه کاربری آن همراه است. این یعنی مستندات بیشتر، ابزارهای جانبی متنوع‌تر، پکیج‌های آماده، تالارهای گفت‌وگو، دوره‌های آموزشی و استخدام‌های بیشتر. به همین دلیل، بررسی شاخص TIOBE می‌تواند معیاری برای انتخاب زبان‌هایی باشد که یادگیری‌شان سرمایه‌گذاری هوشمندانه‌تری است.
جمع‌بندی و دعوت به تعامل
شاخص TIOBE فقط یک جدول رتبه‌بندی نیست، بلکه تصویری زنده از روند محبوبیت زبان‌های برنامه‌نویسی در دنیاست؛ از صدرنشینی پایتون تا پیشرفت زبان‌های نوظهور یا بازگشت قدیمی‌ها، همه نشان از پویایی این حوزه دارند. مرور جدول ژوئن ۲۰۲۵ کمک می‌کند توسعه‌دهندگان، دانشجویان و مدیران پروژه با دیدی دقیق‌تر مسیر یادگیری، انتخاب فناوری و تصمیم‌گیری‌های شغلی خود را برنامه‌ریزی کنند.
🔗 اگر دوست دارید اطلاعات بیشتری ببینید، پیشنهاد می‌کنیم به صفحه رسمی TIOBE Index – June 2025 سر بزنید.
🗣️ حالا نوبت شماست!
- شما از چه زبان‌هایی استفاده می‌کنید؟
- آیا رتبه‌بندی این ماه مطابق پیش‌بینی‌تان بود؟
- فکر می‌کنید کدام زبان به‌زودی جهش بزرگی خواهد داشت؟
خوشحال می‌شویم نظر شما را در بخش دیدگاه‌ها بخوانیم 🙌
و اگر این مقاله برایتان مفید بود، با دوستان و هم‌تیمی‌هایتان به اشتراک بگذارید ❤️
البته که پایتون محبوب و بسیار در دنیای امروزی کارآمده ولی به نظرم بیشتر به خاطر سادگیش بیشتر مورد توجه قرار گرفته .