جیرا چیست و چطور به مدیریت پروژه کمک می‌کند؟

مدیریت وظایف و کارها در توسعه نرم افزار اهمیت زیادی دارد. مدیران تیم توسعه نیاز دارند نظارت دقیق بر روند انجام پروژه داشته باشند؛ به همین دلیل، نرم افزارها و پلتفرم‌های مدیریت پروژه به وجود آمده‌اند. شرکت Atlassian پلتفرمی جامع و کامل به نام جیرا (Jira) را توسعه و منتشر کرده که انتخابی عالی برای مدیران پروژه در مقیاس بزرگ است. در ادامه در وبلاگ سبزلرن به معرفی پلتفرم جیرا و کاربردهای آن می‌پردازیم. همچنین درباره اهمیت یادگیری جیرا برای برنامه نویسان نیز صحبت می‌کنیم.

نرم افزار جیرا چیست؟

جیرا یک پلتفرم جامع برای مدیریت و مانیتورینگ پروژه‌ها و روند پیشرفت آنها است که در سال 2002 منتشر شد. چند سال بعد، شرکت Atlassian اقدام به خرید این پلتفرم کرد. در اوایل انتشار جیرا، محیط کاربری آن بسیار شلوغ و درهم بود و افراد کمی از آن استفاده می‌کردند. طی سال‌های بعد، شرکت اتلسیِن تغییرات زیادی در ظاهر جیرا اعمال کرد که منجر به محبوبیت بیشتر این پلتفرم در مدیریت پروژه‌ها شد.

Jira در تمام سیستم عامل‌های رایج دسکتاپ (به صورت تحت وب) و موبایل (اپلیکیشن اندروید و iOS) قابل دسترس است. این ابزار دارای سه نسخه است:

Jira Software

این نسخه برای تیم‌های توسعه نرم‌افزار طراحی شده و برای مدیریت وظایف و گزارش‌های نظارت بر روند پیشرفت پروژه‌ها عالی است. در ضمن این نسخه از متد اسکرام (Scrum) و کانبان (Kanban) پشتیبانی می‌کند.

Jira Core

جیرا نسخه Core در واقع هسته اصلی نرم افزار جیرا است که فاقد متدهای توسعه و مدیریت چابک است و برای تیم‌های تجاری و اداری مناسب است. البته استفاده از آن در هرجایی که نیاز به مدیریت کارها و وظایف وجود داشته باشد، مفید است.

Jira Service Management (JSM)

این نسخه برخلاف دو نسخه دیگر، تنها برای یک یا دو تیم مناسب نیست؛ بلکه به مدیران پروژه کمک می‌کند هماهنگی‌های لازم در تیم توسعه، تیم پشتیبانی و IT و حتی تیم بازاریابی و فروش را ایجاد کرده و بر آنها نظارت کنند. این نسخه کامل‌ترین نسخه پلتفرم جیرا به عنوان یک نرم افزار مدیریت پروژه است.

تفاوت مدیریت پروژه و مدیریت تیم در Jira چیست؟

در بالا اشاره کردیم که JSM نسخه‌ای کامل از جیرا است که به مدیریت پروژه کمک می‌کند. ممکن است این تصور ایجاد شده باشد که مدیریت پروژه و مدیریت تیم، هر دو یک مفهوم را می‌رسانند؛ در صورتی که اینطور نیست.

مدیریت پروژه به این معنی است که شما روی عملکرد و روند پیشرفت هرکدام از تیم‌ها و پیشرفت پروژه نظارت دارید. در نتیجه ممکن است با چندین تیم مختلف در ارتباط باشید تا بتوانید به خوبی پروژه را به سمت موفقیت جلو ببرید. در چنین مواردی، شما باید از نرم افزارهای مناسب استفاده کنید که در جیرا، آن را JSM می‌نامند.

اما در مدیریت تیم، شما صرفا باید نظارت کافی روی اعضای تیم و انجام کارها و پیشرفت بخش‌هایی از پروژه که به شما سپرده شده، تمرکز کنید. مدیریت زمان، مدیریت اعضا و اطمینان از اینکه توسعه در مسیر درستی قرار دارد و مطابق با چیزی است که از تیم خواسته شده! در نتیجه نسخه‌های کوچک‌تر با تمرکز بر تیم‌ها به وجود آمده که برای تیم‌های برنامه نویسی با نام Jira Software و برای سایر تیم‌ها با نام Jira Core شناخته می‌شود.

کاربردهای جیرا در شاخه‌های مختلف

یک نکته مهم! اگر بخواهیم راجع به هرکدام از نسخه‌های جیرا و کاربردهای آنها صحبت کنیم، باید حدودا یک ساعت صحبت کنیم یا دو برابر چیزی که تا الان خواندید را بخوانید. به همین دلیل در ادامه به بررسی پلتفرم جیرا که ترکیبی از همه نسخه‌های آنها هست را برای شما قرار می‌دهیم.

به بحث اصلی برگردیم. کاربردهای جیرا به طور کلی شامل همه مواردی می‌شود که در مدیریت پروژه به آنها نیاز داریم. از پیاده‌سازی متدهای مختلف نظی توسعه چابک و کانبان برای بهبود روند کار گرفته تا ابزارهای مانیتورینگ دقیق و امکاناتی که مخصوص توسعه دهندگان و حتی پیاده‌سازی پروژه‌های بازاریابی و مربوط به تیم فروش!

تصویر زیر، خلاصه‌ای از مهمترین کاربردهای جیرا در پروژه‌ها است که به تفکیک تیم‌ها و وظایف آنها قرار گرفته است.

در ادامه به بررسی کاربردهای جیرا در هرکدام از تیم‌های گفته شده می‌پردازیم.

تیم توسعه نرم افزار

قبل از ایجاد و انتشار پلتفرم‌های مدیریت پروژه، توسعه دهندگان از روش آبشاری (Waterfall) استفاده می‌کردند. در این روش، وظایف روی کاغذهای چسب‌دار لیست شده و هر توسعه دهنده، انجام یکی از آنها را برعهده می‌گرفت. از آنجایی که عموما کدهای هر برنامه نویس سبک خاصی داشت، در اکثر مواقع خروجی نهایی با مشکلات فراوانی همراه بود و نیاز به هزینه و زمان زیادی برای رفع مشکلات و آماده‌سازی برای انتشار به وجود می‌آمد. با ورود Jira در سال 2002 و تمرکز بر مدیریت بهتر تیم‌های برنامه نویسی، رویکرد توسعه نرم افزار بهبود یافت و به مرور، متدهای نوین برای مدیریت پروژه‌ها شکل گرفت.

در نتیجه، تمرکز اولیه جیرا روی توسعه دهندگان و مدیریت پروژه‌های توسعه نرم افزار بوده و هست. به همین دلیل استفاده از آن بعد از گذشت بیش از 2 دهه از انتشار، برای تیم‌های توسعه رواج دارد.

تیم عملیاتی (IT)

در تیم‌های IT، جیرا به‌عنوان ابزاری کارآمد برای مدیریت و پیگیری Eventها، درخواست‌های دسترسی و تغییرات در سیستم و زیرساخت‌ها استفاده می‌شود. استفاده از Jira امکان ایجاد تیکت و کامنت برای هرکدام از اتفاقات و ثبت جزئیات کامل آن به صورت خودکار را فراهم می‌کند. در کل، استفاده از جیرا به تیم آی تی کمک می‌کند فرآیندهای مختلف را در بخش IT سازمان یا شرکت موردنظر، به شکل ساده‌تر و سریع‌تر پیگیری کرده و به سرانجام برساند.

تیم DevOps

اگر با دوآپس آشنایی ندارید، در گذشته مطلبی با عنوان DevOps چیست؟ منتشر کردیم که این مفهوم را به صورت کامل معرفی کردیم؛ اما به صورت خلاصه، DevOps مجموعه‌ای از روش‌ها و راهکارها برای بهبود همکاری و تعامل بهتر بین تیم توسعه و تیم IT با هدف بهبود فرایند توسعه و نگهداری از پروژه است. اهمیت DevOps به قدری است که در شرکت‌های بزرگ، ممکن است یک تیم چند نفره به عنوان تیم دوآپس تشکیل شود.

استفاده از جیرا برای تیم DevOps یک ضرورت است؛ زیرا این پلتفرم امکان ادغام با پلتفرم‌ها و ابزارهای شخص ثالث و حتی ابزارهای مربوط به شرکت lassian را دارد که می‌تواند در چرخه عمر DevOps بسیار کمک کننده باشد. به عنوان مثال، امکان ادغام جیرا با پلتفرم Github و Gitlab برای کنترل نسخه پروژه وجود دارد؛ برای مدیریت اسناد و اطلاعات پروژه می‌توانید آن را به اکانت Confluence متصل کنید و اگر پروژه شما نیاز به نظارت و مانیتورینگ دقیق دارد، می‌تونید از ابزار Opsgenie که ساخته همین شرکت Atlassian است، استفاده کنید.

تیم مدیریت پروژه

حدس می‌زنید در بحث مدیریت پروژه، بزرگترین مزیت جیرا چیست؟

در مدیریت پروژه، مدیران باید بسته به نوع پروژه، ساختار خاصی را برای آن تعریف کرده و متد خاصی برای جلو بردن آن انتخاب کنند. در این مورد، جیرا موفق شده با ارائه قالب‌ها و الگوهای آماده برای مدیریت پروژه‌ها، گام بزرگی برداشته و خودش را از دیگر نرم افزارهای مدیریت پروژه جدا کند. در این حالت، تیم مدیریت پروژه تنها کافیست قالب موردنظر را انتخاب کرده و سپس براساس نیاز خود، قالب موردنظر را شخصی‌سازی کنند. درباره ابزارها و قابلیت‌های مرتبط به بهره‌وری، وضعیت پیشرفت و ردیابی مشکلات احتمالی در فرآیند توسعه هم نیاز به توضیح نیست!

تیم بازاریابی و فروش

تیم‌های مارکتینگ و فروش نیز می‌توانند از پتانسیل و قدرت Jira برای کارهای مختلف خود استفاده کنند. برای مثال، کمپین‌های فروش یا بازاریابی را می‌توان در جیرا با حداکثر جزئیات و نظارت ایجاد کرد؛ وضعیت محصولات ارسال شده را بررسی کرده و حتی کارها و وظایف مختلفی که باید در زمان یا با فوریت خاصی انجام شوند را ثبت کرد. تیم بازاریابی می‌تواند از امکانات پلتفرم Jira Core استفاده کند.

مهمترین ویژگی‌های Jira چیست؟

تا اینجا با نسخه‌های مختلف این پلتفرم و کاربردهای آن در تیم‌های مختلف آشنا شدید؛ بنابراین تا حدودی ویژگی‌های اساسی و محسوس جیرا را درک کرده‌اید. برای اینکه همه موارد را در این خصوص پوشش دهیم، تصویر زیر را برای شما آماده کرده‌ایم که شامل ویژگی‌های پلتفرم مدیریت پروژه Jira است.

یادگیری جیرا برای توسعه دهندگان ضروری است؟

خیر؛ لازم نیست به عنوان یک توسعه دهنده، به Jira مسلط باشید.

در مواردی ممکن است تیم یا شرکتی که در آن حضور دارید، از این پلتفرم برای مدیریت پروژه‌های خود استفاده کند. در این صورت، نیاز به یادگیری استفاده از جیرا به عنوان توسعه دهنده را دارید؛ البته این مورد نیز در اکثر مواقع توسط مدیر یا اعضای تیم به شما آموزش داده می‌شود و نباید بابت آن نگران باشید. شما قرار نیست اعضای تیم را مشخص کرده یا وضعیت پیشرفت پروژه و عملکرد اعضای تیم را بررسی کنید؛ تنها کافیست به ایشو (Issue) یا کارهایی که در جیرا به شما و تیم‌تان سپرده شده، رسیدگی کنید.

اگر تجربه استفاده از نرم افزارها یا پلتفرم‌های مدیریت پروژه را دارید، باید یک بار از جیرا استفاده کنید. رابط کاربری جذاب جیرا در کنار قابلیت‌های متعدد و پیشرفته و همه مواردی که در این مطلب به آن اشاره شد، می‌تواند آن را به انتخاب اول بسیاری از شرکت‌ها تبدیل کند. البته که استفاده از این پلتفرم برای تیم‌های بسیار کوچک توصیه نمی‌شود؛ زیرا انتخاب‌های مناسب‌تر نظیر Trello نیز وجود دارد که برای تیم‌های سه یا چهار نفره کافی است.