بازار کار برنامه نویسی در سال 2024

همیشه و همه‌جا گفته شده که آینده شغلی برنامه نویسن، بسیار روشن است و این افراد می‌توانند درآمدهای بالایی بدست آورند؛ اما این حرف، تنها کلّیتی از بازار کار برنامه نویسی را شامل می‌شود. موارد زیادی در مسیر کسب درآمد از برنامه نویسی وجود دارند که می‌توانند بر درآمد یک توسعه دهنده تاثیر بگذارند. در ادامه می‌خواهیم کمی در بازار کار برنامه نویسی و درآمد انواع برنامه نویسان گشت و گذار کرده و از نزدیک، با آن آشنا شویم.

نکته: تمرکز اصلی این مطلب، بر بازار کار برنامه نویسی به شیوه استخدامی است؛ به همین دلیل ممکن است موارد گفته شده در ادامه، برای برنامه نویسان مستقل صدق نکند!

اما چه عواملی بر درآمد این برنامه نویس محترم تاثیر دارد و باعث افزایش درآمد او از شغلش می‌شود؟

عوامل موثر بر درآمد برنامه نویسی

بازار کار برنامه نویسی در هر کشور، شهر و شرکتی متفاوت است. هر برنامه نویس بسته به عواملی که در ادامه ذکر شده، درآمد مشخصی را کسب می‌کند. البته باز هم کشور و شهری که برنامه نویس در آن حضور دارد، تاثیر قابل توجهی بر درآمد او می‌گذارد.

مهارت و تجربه

برنامه نویسی از معدود مشاغلی است که تجربه و تخصص، حرف اول را در آن می‌زند. اصولا برای یادگیری برنامه نویسی، نیازی به گذراندن تحصیلات آکادمیک و دانشگاهی ندارید (اگر داشته باشید چه بهتر)؛ در عوض، بهتر است روی یادگیری مهارت‌های سخت (کدنویسی، رفع اشکالات، آزمایش برنامه و…) و مهارت‌های نرم (کار تیمی، مدیریت زمان، هوش هیجانی و…) تمرکز کنید. تفاوت کسی که در مسیر برنامه نویسی، پروژه‌های متعددی را توسعه می‌دهد و کسی که صرفا بر حفظ کردن و کپی-پیست کردن کدهای نوشته شده توسط مدرس دوره تمرکز دارد، تجربه است!

در برنامه نویسی، 3 سطح مهم وجود دارد:

1. برنامه نویس تازه‌کار یا Junior
2. برنامه نویس متوسط یا Mid-Level
3. برنامه نویس ارشد یا Senior

هرچه سطح بالاتری داشته باشید، درآمد بیشتری کسب می‌کنید و به طبع، وظایف سنگین‌تری به شما اختصاص پیدا می‌کند. در بازار کار برنامه نویسی، عموما افراد Mid-Level به عنوان برنامه نویس شناخته می‌شوند و درآمد معقولی نیز کسب می‌کنند. همچنین این افراد بیشترین جمعیت را بین برنامه نویسان دارند. توجه داشته باشید برنامه نویس با توسعه دهنده و مهندس کامپیوتر تفاوت‌هایی دارد که به صورت کامل در مطلبی با عنوان توسعه دهنده کیست؟ آن را توضیح داده‌ایم.

پیشنهاد مطالعه: توسعه دهنده نرم افزار کیست؟

منطقه و شهر

از اهمیت این فاکتور بر بازار کار برنامه نویسی در ایران همینقدر بدانید که ممکن است درآمد یک برنامه نویس در تهران با برنامه نویس مشابهی در اصفهان یا شیراز، تا 50 درصد اختلاف داشته باشد. این موضوع در کشورهای خارجی نیز مطرح است؛ تا جایی که میانگین درآمد برنامه نویسان در ایالت کالیفرنیا آمریکا، حدود 145 هزار دلار در سال و در ایالت می‌سی‌سی‌پی، کمتر از 74 هزار دلار در سال است!

شیوه کاری

یک برنامه نویس به دو صورت، امکان کار دارد:

• دورکاری یا فریلنسری
• استخدامی

برنامه نویسی که به صورت حضوری و استخدامی در یک شرکت یا تیم کار می‌کند، از مزایای متعددی نظیر بیمه، سنوات، امکانات رفاهی و در مواردی، امریه برخوردار است. از طرفی، این شخص در حل کار نیاز به یک سیستم کامپیوتری مناسب دارد که بتواند کارهای خود را جلو ببرد. در 99 درصد مواقع، شرکت این امکانات را در اختیار برنامه نویس قرار می‌دهد و این کار، هزینه قابل توجهی برای آنها دارد. به همین دلیل معمولا حقوق دریافتی آنها کمتر از برنامه نویسان فریلنسر است.

فریلنسران می‌توانند در هر زمان و شرایطی، کار خودشان را جلو ببرند و کارفرما نمی‌تواند شرایط خاصی برای ساعات همکاری یا محل کار به وی تحمیل کند.

زبان و شاخه برنامه نویسی

یک فرمول ساده برای این شاخصه وجود دارد؛ هرچقدر حوزه و زبان برنامه نویسی که در آن تسلط دارید، سخت‌تر و تخصصی‌تر باشد، درآمد شما بیشتر خواهد بود! نمونه بارز این موضوع، تفاوت درآمد برنامه نویسان هوش مصنوعی و دیگر شاخه‌های برنامه نویسی است.

حتی مقدار تقاضای زبان‌های برنامه نویسی نیز بر بازار کار برنامه نویسی تاثیر دارد. برای مثال، با یادگیری زبانی نظیر R درآمد قابل توجهی بدست خواهید آورد؛ زیرا تقاضا برای استخدام برنامه نویسان R بالاست و افراد اندکی در بازار کار برنامه نویسی ایران، به آن مسلط هستند. البته از طرف دیگر، یادگیری این زبان نیازمند کسب پیش‌نیازهای خاصی است و نسبت به زبان‌های برنامه نویسی دیگر نظیر پایتون یا جاوااسکریپت، مسیر سخت‌تری دارد.

غیر از موارد بالا، عوامل دیگری نیز بر درآمد برنامه نویسان تاثیر می‌گذارند؛ مواردی مثل نوع و مقدار بودجه شرکت، صنعتی که شرکت در آن فعالیت دارد، تحصیلات مرتبط با کامپیوتر و برنامه نویسی، وفاداری به سازمان، مدارک آموزشی و… که معمولا تاثیر کمتری نسبت به موارد گفته شده در بخش‌های قبلی دارند.

بازار کار برنامه نویسی در ایران

بیایید به یک شکل جدید، وضعیت بازار کار برنامه نویسی در ایران را بررسی کنیم. سایت جاب ویژن، هرساله گزارش جامعی از وضعیت حقوق و دستمزد شاغلان مختلف در کشور منتشر می‌کند. طبق بررسی‌ها، آمار و ارقام ارائه شده در این گزارشات تا حد زیادی به واقعیت نزدیک هستند؛ بنابراین می‌توانیم از آنها به عنوان یک مرجع معتبر استفاده کرده و وضعیت بازار کار برنامه نویسی ایران را بررسی کنیم.

بازار کار زبان‌های برنامه نویسی در ایران

همانطور که در بخش‌های قبلی گفتیم، زبان برنامه نویسی تاثیر زیادی بر درآمد یک برنامه نویس دارد. جدول زیر، میانگینی از درآمد زبان‌ها و فریمورک‌های برنامه نویسی محبوب در تهران و شهرهای بزرگ است. دقت داشته باشید در این آمار، درآمد هر بخش براساس میانگینی از درآمد برنامه نویسان در سطوح مختلف تجربه محاسبه شده است.

سی شارپ: 30.7 و 20.1 – PHP: 24.6 و 15.7 – پایتون: 27.4 و 13.3 – جاوا: 32.7 و 22.8 – جاوااسکریپت: 21.5 و 12 – ریکت: 27.5 و 19 – انگولار: 27.6 و 22.5 – نود: 26 و 21.5 – ویو: 24.8 و 20

بازار کار برنامه نویسی در کشورهای خارجی

در کشورهای خارجی، ارقام متنوعی به عنوان دستمزد به برنامه نویسان پرداخت می‌شود. این تنوع به سطح برنامه نویس و کشور موردنظر بستگی دارد و ممکن است درآمد یک برنامه نویس در کشورهای اروپایی، از نصف درآمد برنامه نویسان آمریکایی نیز کمتر باشد!

جدول زیر میانگین درآمد برنامه نویسان همان زبان‌ها و فریمورک‌های بخش قبلی که در کشورهای دیگر زندگی می‌کنند را درون خود جای داده است.

چطور درآمد بالایی از برنامه نویسی کسب کنیم؟

در اولین قدم این را بدانید که در چند سال اول برنامه نویسی، خبری از درآمدهای بالا نخواهد بود. احتمالا یک «چرا؟» در ذهن شما ایجاد شده و به دنبال پاسخ آن هستید. جواب ساده است: چرا یک شرکت یا تیم باید به شما اعتماد کند؟ چرا آن تیم یا شرکت باید شما را استخدام کند؟ اینکه برنامه نویسی بلد هستید و انگیزه‌های زیادی برای پیشرفت دارید و می‌توانید به خوبی در کنار دیگران کار کنید؛ اصلا دلایل خوبی برای استخدام نیستند. کارفرما به رزومه شما نگاه می‌کند؛ به اینکه چه کارهایی را انجام داده‌اید و چه پروژه‌هایی را توسعه و منتشر کرده‌اید. پس بعد از یادگیری زبان برنامه نویسی موردنظرتان، سعی کنید تعدادی پروژه به صورت تمرینی ایجاد کرده و در گیت‌هاب منتشر کنید.

در ادامه، بهتر است تصمیم بگیرید در یک شاخه و حوزه مشخص از برنامه نویسی فعالیت کنید. از این شاخه به آن شاخه پریدن، سمّی‌ترین کاری است که برای کسب درآمد بیشتر از برنامه نویسی انجام می‌شود؛ زیرا امکان تمرکز بر یک حوزه را نمی‌دهد و باعث می‌شود فرصت‌های شغلی مناسب را از دست بدهید. در شاخه مدنظرتان بمانید و ضمن کسب تجربه، مهارت‌های فنی خود را تقویت کنید.

حرف از مهارت شد؛ امروزه مهارت‌های نرم تاثیر قابل توجهی بر کسب درآمد و استخدام دارند. بهتر است لیستی از مهارت‌های نرم موردنیاز به عنوان یک برنامه نویس را تهیه کرده و به صورت منظم، روی ضعف‌های خود کار کنید. برای راحتی شما، لیستی از مهم‌ترین مهارت‌های نرم که برای هر برنامه نویس موردنیاز است را آماده کرده‌ایم.

پردرآمدترین زبان‌های برنامه نویسی در ایران کدام است؟

در قسمت عوامل موثر بر درآمد برنامه نویسی، اشاره کردیم که شاخه و زبان برنامه نویسی تاثیر زیادی بر درآمد دارند. احتمالا منتظر هستید تعدادی از زبان‌های برنامه نویسی مشهور نظیر پایتون، جاوااسکریپت، جاوا و ++C را برای شما لیست کنم و آنها را به عنوان پردرآمدترین زبان‌های برنامه نویسی معرفی کنم.

خب… این موضوع تا حد زیادی درست است؛ زیرا این زبان‌های برنامه نویسی به عنوان زبان‌های همه منظوره شناخته می‌شوند و تقریبا در هر حوزه‌ای کاربرد دارند. هرکدام از این زبان‌های برنامه نویسی به صورت گسترده در چندین حوزه مورداستفاده قرار می‌گیرند؛ به همین دلیل طبیعی است بخش قابل توجهی از بازار کار برنامه نویسی، در اختیار این زبان‌ها باشد و افراد زیادی به یادگیری آنها علاقه نشان دهند. اما این تنها قسمتی از ماجرا است!

در سوی مقابل، زبان‌های برنامه نویسی خاصی هستند که تنها در یک حوزه تخصصی کاربرد دارند و یادگیری آنها، زمان و پیش‌نیازهای بیشتری را می‌طلبد. این زبان‌های برنامه نویسی دارای تقاضای نسبتا زیادی در بازار کار برنامه نویسی هستند و به دلیل عدم وجود متخصصان کاف، کارفرمایان حقوق‌های بالایی را به این افراد پرداخت می‌کنند. در نتیجه می‌توان آنها را زبان‌های برنامه نویسی پردرآمدی دانست که برای شروع برنامه نویسی، مناسب نیستند!

پیشنهاد مطالعه: ترتیب یادگیری زبان های برنامه نویسی

تصویر زیر تعدادی از زبان‌های برنامه نویسی پردرآمد در ایران را درون خود جای داده است.

بهترین زبان‌های برنامه نویسی برای ورود به بازار کار

میزان تقاضا برای استخدام برنامه نویس در همه کشورهای جهان رو به افزایش است؛ اما بهترین زبان برای ورود به بازار کار برنامه نویسی در ایران کدام است؟ این زبان باید تقاضای کافی در بازار کار داشته باشد، یادگیری آن چندان سخت نبوده و دارای جامعه بزرگ یا رو به رشد باشد. همچنین بهتر است نسبتا جدید بوده و پتانسیل استفاده تا 10 سال آینده را داشته باشد. وجود فریمورک‌ها و کتابخانه‌های کاربردی که روند توسعه پروژه‌ها را بهینه‌تر و سریعتر کنند نیز تاثیر زیادی در انتخاب یک زبان دارد.

لیست زیر، زبان‌های برنامه نویسی و برخی از فریمورک‌های آنها که دارای ارزش یادگیری بالا و بازار کار مناسب هستند را درون خود جای داده است. دقت داشته باشید این لیست، بیشتر بر زبان‌های تمرکز دارد که با یادگیری آنها، بتوانید سریعتر وارد بازار کار شوید؛ بنابراین این موارد لزوما زبان‌های پردرآمدی نیستند.

• پایتون و فریمورک جنگو
• جاوااسکریپت و فریمورک‌های React و VueJS در کنار NodeJS
• جاوا
• PHP و فریمورک لاراول
• #C و فریمورک Net Core
• زبان Dart و فریمورک فلاتر
• کاتلین

چطور وارد بازار کار برنامه نویسی شویم؟

بیایید نکات بدیهی را کنار بگذاریم؛ اینکه در قدم اول باید یک زبان برنامه نویسی را یاد بگیرید و هر روز کد بزنید و سعی کنید به ابزارهای برنامه نویسی مسلط شوید وغیره، همگی از جمله بدیهیات ورود به دنیای برنامه نویسی هستند. اگر واقع‌بین باشیم، اولین قدم یادگیری برنامه نویسی به شکل اصولی و استاندارد است! یک دوره آموزش برنامه نویسی استاندارد باید توسط یک مدرس حرفه‌ای و همراه با پشتیبانی تخصصی ارائه شود.

در سبزلرن، همواره تلاش کردیم از آموزش‌های سطحی و کم‌ارزش که صرفا برای آموزش کد و آشنایی با ساختار کدها ارائه شده، پرهیز کنیم و دوره‌هایی پروژه محور و طبق جدیدترین استانداردهای آموزش برنامه نویسی ایجاد کنیم؛ به همین دلیل دوره‌های سبزلرن از محبوبیت بالایی برخوردار هستند. از سوی دیگر، هرکدام از مدرسین سبزلرن دارای چندین سال سابقه و تجربه برنامه نویسی در شاخه خود هستند و حتی با این تجربیات نیز، دوره‌های آنها از فیلترهای خاصی عبور می‌کنند تا مطابق با معیارهای سبزلرن باشند.

اما باز هم همه این موارد برای اطمینان به کیفیت دوره‌ها کافی نیست. شاید سبک تدریس مدرسین دوره‌ها برای شما مناسب نباشد؛ به همین دلیل تصمیم گرفتیم حدود 40 درصد از محتوای همه دوره‌های غیررایکان سبزلرن را به صورت رایگان منتشر کنیم. به این صورت می‌توانید با مشاهده حدود نیمی از محتوای دوره به صورت رایگان، علاوه بر آشنایی با سبک تدریس مدرس، از محتوای دوره نیز استفاده کنید و در صورت رضایت، باقی مباحث دوره را خریداری کنید!