ترتیب یادگیری زبان‌های برنامه نویسی در شاخه‌های مختلف

مسیر یادگیری برنامه نویسی، بسیار لذت‌بخش و جواب است؛ البته به شرطی که روند اصولی و درست آن را در پیش گرفته باشید. یکی از اصول مهم، این است که پیش‌نیازها و مباحثی وجود دارند که نسبت به هر حوزه و زبان برنامه نویسی، متفاوت هستند؛ برای مثال، ممکن است پیش‌نیاز یادگیری زبان برنامه نویسی X، تسلط بر زبان برنامه نویسی Y باشد. ترتیب یادگیری زبان‌های برنامه نویسی، به شما کمک می‌کند از مسیر مناسب و درست وارد دنیای برنامه نویسی شوید؛ و این مطلب از وبلاگ سبزلرن دقیقا به همین موضوع اختصاص دارد.

چرا دانستن ترتیب یادگیری زبان های برنامه نویسی مهم است؟

دلایل زیادی برای این کار وجود دارد. اولین مورد، این است که برخی زبان‌ها یا شاخه‌های برنامه نویسی، دارای پیش‌نیازهایی هستند و نیاز است به آنها مسلط باشید. در صورتی که پیش‌نیازهای مربوطه را یاد نگرفته یا در آنها ضعف قابل توجهی داشته باشید، مشکلات زیادی در مسیر یادگیری برنامه نویسی در انتظار شما خواهد بود.

مورد دوم، در خصوص شاخه‌های برنامه نویسی که زبان‌های آنها پیش‌نیاز خاصی ندارد، صدق می‌کند. در این موارد، مسیر و ترتیب یادگیری زبان‌های برنامه نویسی براساس تجربیات افراد کاربلد و متخصص در آن حوزه ترسیم می‌شود و کمک می‌کند زودتر و بهتر در شاخه موردنظر، رشد کنیم.

و آخرین مورد، کسب یک دید کلی نسبت به مسیری است که باید برای تبدیل شدن به یک توسعه دهنده (در هر حوزه‌ای) طی کنید. این پیش‌زمینه یا دید کلی، کمک می‌کند از شر رویافروش‌ها و افرادی که ادعا می‌‍کنند:

1. توی شیش ماه برنامه نویسی رو فول شو
2. برنامه نویسی که کاری نداره. یه کد می‌زنی و میلیونی پول درمیاری
3. با دوره برنامه نویس من، در عرض یک سال خونه و ماشین بخر
4. و…

خلاص شوید. البته یادگیری و ورود به برخی شاخه‌های برنامه نویسی در 6 ماه ممکن است؛ اما اینطور نیست که بلافاصله بعد از اتمام آموزش، یک باره تغییرات عمیقی در ذهن شما ایجاد شده و ذهنیت یک برنامه نویس ارشد و فوق‌حرفه را پیدا کنید و درآمد ماهینه شما رشد 100 برابری داشته باشد!

یادگیری برنامه نویسی نیاز به تمرین و تکرار کدها دارد و باید به دنبال روش‌های مختلف برای برنامه نویسی و بهبود دانش خود باشید. در ادامه به تفکیک شاخه‌های برنامه نویسی، ترتیب یادگیری زبان‌های برنامه نویسی را به صورت منطقی و اصولی بررسی می‌کنیم.

پیشنهاد مطالعه: بهترین زبان برنامه نویسی برای شروع

ترتیب یادگیری زبان‌های برنامه نویسی وب

شاخه برنامه نویسی وب به دو دسته «فرانت اند» و «بک اند» تقسیم می‌شود. یادگیری هرکدام از این دسته‌ها نیازمند گذراندن دوره‌ها و یادگیری زبان‌های برنامه نویسی متفاوتی است و به طبع، ترتیب یادگیری آنها، متفاوت است.

اما یک بحث پیش‌نیاز مهم برای هر دو بخش از توسعه وب وجود دارد. شما باید قبل از شروع یادگیری زبان‌های برنامه نویسی، با مفاهیم ابتدایی و ضروری توسعه وب آشنا شوید. مواردی نظیر نحوه کارکرد اینترنت، پروتکل HTTP، مفهوم دامین، هاست، IP، DNS و نحوه کارکرد مرورگرها آشنا شوید.

برنامه نویسی Front-End

در یادگیری برنامه نویسی فرانت اند، همه افراد باید مسیر یکسانی را طی کنند؛ اما از نقطه‌ای به بعد، بسته به نیازها و شرایط خود باید مسیر خود را انتخاب کنند. ترتیب یادگیری زبان‌های برنامه نویسی فرانت اند، به این صورت است:

1. ابتدا HTML را یاد بگیرید.
2. آنها را با CSS زیبا کنید.
3. صفحه را با جاوااسکریپت تعاملی کنید.
4. از فریمورک‌های جاوا اسکریپت برای ساخت برنامه‌های عالی استفاده کنید.

این مسیری است که همه افراد علاقمند به یادگیری فرانت اند، باید آن را طی کنند؛ اما بعد از اینکه جاوا اسکریپت را یاد گرفتید، مسیر شما متفاوت از افراد دیگر خواهد بود! شما باید با انتخاب یک فریمورک و تمرکز بر آن، به توسعه سایت و برنامه‌های تحت وب بپردازید؛ در نتیجه مسیر متفاوتی را برای تبدیل شدن به یک توسعه دهنده فرانت اند طی می‌کنید. فریمورک React، فریمورک Angular و فریمورک ویو جی‌اس، بهترین فریمورک‌های فعلی در توسعه Front-End هستند.

برنامه نویسی Back-End

اما ترتیب یادگیری زبان‌های برنامه نویسی بک اند، تفاوت زیادی با فرانت اند دارد؛ زیرا تنوع زبان‌های برنامه نویسی مورداستفاده در این بخش بیشتر است و به طبع، هرکدام دارای اولویت‌ها و پیش‌نیازهایی هستند. پایتون، جاوا، PHP، جاوااسکریپت و #C از محبوب‌ترین زبان‌های برنامه نویسی سمت سرور هستند که در این بین، تنها PHP است که تنها در زمینه توسعه سمت سرور کاربرد دارد و باقی آنها، زبان‌های برنامه نویسی چند منظوره هستند.

نکته مهم: بهتر است با Html و CSS و اندکی جاوااسکریپت آشنایی داشته باشید؛ زیرا طی کار، باید با آنها ارتباط برقرار کنید و تسلط ابتدایی به آنها، در فرآیند یادگیری شما تاثیرگذار است.

ترتیب یادگیری زبان‌های برنامه نویسی سمت سرور یا همان Back-End به این صورت است:

1. زبان برنامه نویسی موردنظرتان را انتخاب کنید.
2. به آن زبان در سطح پیشرفته مسلط شوید.
3. نحوه کار با یک پایگاه داده سازگار با این زبان را یاد بگیرید.
4. یکی از فریمورک‌های زبان موردنظر را انتخاب کنید.
5. در سطج پیشرفته به آن مسلط شوید!

پیشنهاد مطالعه: چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم؟

ترتیب یادگیری زبان‌های برنامه نویسی موبایل

برنامه نویسی موبایل به توسعه نرم افزارها و برنامه‌های کاربردی (اپلیکیشن) برای سیستم عامل‌های موبایل اشاره دارد. دقت داشته باشید توسعه بازی‌های موبایل، در این دسته بندی قرار نمی‌گیرد و دارای مسیر یادگیری متفاوتی است. سیستم عامل‌های اندروید و iOS دارای ترتیب یادگیری زبان‌های برنامه نویسی متفاوتی هستند و در بخش‌های زیادی، با یکدیگر تفاوت دارند.

برنامه نویسی اندروید

در برنامه نویسی اندروید، زبان‌های برنامه نویسی کاتلین و جاوا تنها انتخاب‌های بومی هستند؛ زیرا هسته اولیه اندروید مبتنی بر جاوا بوده و تا سال‌ها، از آن به عنوان زبان اول برنامه نویسی اندروید یاد می‌شد. در دهه اخیر و بعد از معرفی و پیشرفت‌های کاتلین، این زبان تبدیل به زبان اول توسعه اندروید شده و تا حد زیادی، جاوا را از دور خارج کرده؛ به همین دلیل، انتخاب کاتلین منطقی‌تر است.

اما ترتیب یادگیری زبان‌های برنامه نویسی اندروید چگونه است؟

1. زبان موردنظرتان را انتخاب کنید.
2. اگر کاتلین را انتخاب کرده‌اید، اول باید تسلط مقدماتی به جاوا پیدا کنید.
3. مفاهیم اولیه را یاد بگیرید.
4. کاربردها و انواع کامپوننت‌ها را یاد بگیرید.
5. رابط کاربری و پیمایش در برنامه را بدانید.
6. با معماری‌های مرسوم نظیر MVVM یا MVP اشنا شوید.
7. الگوهای طراحی را یاد بگیرید.
8. به سیستم‌های درآمدی اپلیکیشن‌های اندروید مسلط شوید.
9. تست و دیباگ کردن برنامه را بدانید.

برنامه نویسی iOS

در برنامه نویسی iOS تنها یک انتخاب وجود دارد که زبان برنامه نویسی سوئیفت (Swift) است. البته زبان Objective-C نیز در در توسعه اپلیکیشن‌های iOS مورداستفاده قرار می‌گیرد که محبوبیت خود را از دست داده و در حال منسوخ شدن است. به همین دلیل، از تشریح مسیر یادگیری آن صرف نظر کرده و مراحل یادگیری برنامه نویسی با زبان Swift را در ادامه آورده‌ایم.

• یادگیری مقدمات زبان برنامه نویسی سوئیفت
• معماری iOS
• مفاهیم اساسی برنامه نویسی نظیر شی‌گرایی، کنترل حافظه و…
• آشنایی و استفاده از کامپوننت‌های برنامه
• توسعه رابط کاربری و پیمایش
• و…

ترتیب یادگیری زبان‌های برنامه نویسی در هوش مصنوعی و علوم داده

در توسعه هوش مصنوعی، مباحث زیادی برای یادگیری وجود دارد که بخش عمده‌ای از آنها را پیش‌نیازها تشکیل می‌دهند. بهتر است قبل از آغاز یادگیری هوش مصنوعی (و هر شاخه‌ای از آن) پیش‌نیازهای اساسی آن را درک کنید که از مهم‌ترین آنها می‌توان به مفاهیم بنیادی علوم کامپیوتر، آمار و احتمالات و ریاضیات (خصوصا جبر و معادلات دیفرانسیل) اشاره کرد. اگر این پیش‌نیازها را ندارید، لازم است مدتی را به یادگیری این مباحث اختصاص دهید؛ در غیر این صورت، می‌توانید با انتخاب زبان برنامه نویسی موردنظرتان، وارد شاخه هوش مصنوعی شوید.

از جمله زبان‌های برنامه نویسی پراستفاده در این شاخه می‌توان به پایتون، جاوا، ++C و R در کنار SQL اشاره کرد. با توجه به محبوبیت و کارایی بالای پایتون در هوش مصنوعی، آن را به عنوان نمونه در این بخش انتخاب می‌کنیم؛ در این صورت باید:

1. زبان برنامه نویسی پایتون را تا سطح پیشرفته یاد بگیرید.
2. ساختار داده‌ها و الگوریتم‌ها را درک کنید.
3. در توسعه الگوریتم، خبره شوید.
4. زبان SQL را یاد بگیرید.
5. به مباحث درک داده، تحلیل داده و مصورسازی آنها مسلط شوید.
6. نحوه کار و توسعه الگوریتم‌های یادگیری ماشین را یاد بگیرید.
7. وارد شاخه یادگیری عمیق شوید.
8. تا ابد یاد بگیرید و توسعه دهید!

به این ترتیب یادگیری زبان‌های برنامه نویسی مورداستفاده در زمینه هوش مصنوعی و تحلیل داده‌ها را طی کنید. فراموش نکنید منابع فارسی در این زمینه، اندک هستند؛ بنابراین نیاز به یادگیری و تسلط کافی به زبان انگلیسی وجود دارد!

پیشنهاد مطالعه: اینده هوش مصنوعی 

بهترین ترتیب یادگیری زبان های برنامه نویسی چیست؟

به طور خلاصه، در مواردی تنها یک مسیر برای یادگیری وجود دارد (مشابه یادگیری برنامه نویسی فرانت اند)؛ اما در موارد دیگری نظیر یادگیری برنامه نویسی فرانت اند یا توسعه هوش مصنوعی، زبان انتخاب شده در ترتیب یادگیری برنامه نویسی تاثیرگذار است.

نکته مهم، یادگیری اصولی و درست برنامه نویسی در کنار تمرین و تکرار مداوم کدها است. تمرین و تکرار کدها، تنها قسمت تکراری در هر ترتیب یادگیری زبان‌های برنامه نویسی است که اهمیت آن در یادگیری برنامه نویسی، با اهمیت آب در زندگی انسان برابری می‌کند. سعی کنید ضمن شرکت در دوره‌های پروژه محور، روزانه زمان مناسبی را به تکرار و بازی با کدها اختصاص دهید!

در این مطلب سعی شد تا به زبان ساده، ترتیب یادگیری زبان‌های برنامه نویسی در شاخه‌های مختلف را معرفی کرده و به شما در ورود به دنیای برنامه نویسی کمک کنیم. مراحل متعددی برای یادگیری برنامه نویسی وجود دارد؛ اما بسته به شاخه‌ای که قصد فعالیت در آن را دارید، باید روند خاصی را در آموزش دنبال کنید.