آشنایی با مراحل طراحی سایت یکی از ملزومات کار توسعه دهندگان وب است. مسیر طراحی سایت یک مسیر ساده و در عین حال پر فراز و نشیب است که تمامی توانایی‌های تکنیکی و زیبایی شناسی تیم شما را به چالش می‌کشد. یک وب سایت با طراحی درست و اصولی، از هر نظر حرفه‌ای دیده می‌شود. پس یادگیری مراحل طراحی وب سایت حرفه‌ ای می‌تواند کیفیت کار شما را تا حد زیادی بهبود داده و از دوباره کاری جلوگیری کند. معمولا افراد مبتدی در زمینه‌ی طراحی سایت نمی‌دانند کار خود را از کجا باید شروع کنند و به چه مهارت‌هایی برای طراحی سایت نیاز دارند. در این مقاله می‌خواهیم به این سوال جواب دهیم که مراحل طراحی سایت از ابتدا تا زمان تحویل آن چیست و چه پیش نیازهایی نیاز دارد؟

دو بخش اصلی در مراحل طراحی سایت

قبل از بررسی مراحل طراحی سایت، بد نیست به بررسی دو بخش اصلی در طراحی بپردازیم. به طور کلی طراحی سایت به فرآیندی گفته می‌شود که یکسری صفحات وب را برای نمایش، ذخیره سازی و تعامل با کاربران طراحی کرده و روی یک میزبان یا هاست قرار می‌دهند. البته مفهوم طراحی سایت محدود به ساخت صفحات نمی‌شود و شما باید اقداماتی نظیر طراحی گرافیکی، سئو و تولید محتوا را نیز برای ساخت سایت اجرا کنید. طراحی سایت دو بخش اصلی دارد که عبارتند از:

فرانت اند یا frontend

منظور از فرانت اند قسمت جلویی سایت است؛ یعنی جایی که کاربر می‌بیند و از طریق آن با سایت ارتباط برقرار می‌کند. در واقع فرانت اند به رابط کاربری یا همان شکل ظاهری سایت و نحوه‌ی تعامل کاربر با آن گفته می‌شود.

بک اند یا backend

به قسمت پشتی سایت بک اند می‌گویند. بک اند شامل کدهای سرور و پایگاه داده سایت می‌شود و کاربر ارتباط مستقیمی با آن ندارند. لایه‌ی فرانت اند یک واسطه میان کاربران و بک اند سایت هستند؛ هر کدام از این دو قسمت در ساخت وب سایت باید جداگانه طراحی شوند و نیاز به مهارت‌های متفاوتی دارند.

انواع طراحی سایت

پیش از اینکه بخواهیم بدانیم مراحل طراحی سایت چیست، باید با انواع سایت‌ها و شیوه‌های طراحی سایت آشنا شوید. به طور کلی سایت‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:

سایت‌های استاتیک یا ایستا

یک سایت استاتیک سایتی است که کاربر در آن نیازی به تعامل با سرور ندارد. به عبارت دیگر سایت‌های استاتیک فقط از یکسری صفحات ساخته شده‌اند و بک اند ندارد. تغییرات در این سایت‌ها توسط طراح اصلی و با کدنویسی مستقیم انجام می‌شود و کاربر هیچ‌گونه دخالتی در آن نخواهد داشت. مثال بارز این نوع سایت، سایت‌های اطلاع رسانی هستند.

سایت‌های داینامیک یا پویا

این نوع سایت، نقطه مقابل سایت‌های استاتیک هستند؛ یعنی کاربر به شکل پویا با سایت در تعامل است و اطلاعات بین سرور و کاربر رد و بدل می‌شود. یک سایت داینامیک هم در بخش فرانت اند و هم در بخش بک اند فعال است و تغییرات به صورت مداوم روی آن اعمال می‌شود.

حال که با انواع سایت‌ها آشنا شدید، می‌خواهیم درباره‌ی انواع روش‌های طراحی سایت صحبت کنیم. برای طراحی سایت، شما می‌توانید از صفر شروع کرده و از اولین گام در طراحی سایت را با کدنویسی قدم به قدم پیاده سازی کنید. یا اینکه از سیستم‌های مدیریت محتوای یا همان cmsها استفاده کنید. cmsها پلتفرم‌هایی هستند که به شما امکان می‌‌دهند سایتتان را بدون نیاز به دانش فنی بالا طراحی کنید و صفحات آن را به صورت مداوم تغییر و بهبود دهید.

برای طراحی سایت‌های استاتیک از همان روش کدنویسی استفاده می‌شود؛ چون معمولا تعداد صفحات این نوع سایت‌ها کم است و نیازی به راه‌اندازی cms ندارد. از طرف دیگر می‌توان کدهای html یک صفحه را برای صفحه‌ی دیگر نیز کپی کرد و کار طراحی سایت را سرعت بخشید. اما برای ساخت سایت‌های داینامیک استفاده از روش طراحی سایت با کدنویسی کار سخت و زمان‌بری خواهد بود و cms ها راه حل بهتری برای ساخت این نوع سایت هستند. استفاده از پایگاه‌ داده و پنل مدیریت محتوا در cms آن‌ها را به بهترین گزینه برای طراحی سایت‌های پویا تبدیل کرده است.

مهارت های لازم برای طراحی سایت

برای اجرای مراحل طراحی سایت از ابتدا شما نیاز به یادگیری چند زبان برنامه نویسی دارید تا بتوانید دو بخش فرانت اند و بک اند سایت را طراحی کنید. یادگیری این زبان‌ها کار چندان  مشکلی نخواهد بود و می‌توانید با کمی تمرین و تکرار روی آن‌ها مسلط شوید. در ادامه مهارت‌های لازم برای طراحی سایت را برای شما معرفی می‌کنیم:

1 | زبان برنامه نویسی HTML

Html مخفف HyperText Markup Language بوده و یکی از زبان هایی هست که برای طراحی صفحات وب مورد استفاده قرار می‌گیرد. شما به کمک Html می‌توانید در وب سایتتان عکس، متن، عدد، فرم های ثبت نام، فرم ورود و… را پیاده سازی کنید. در واقع  Html اسکلت و ساختمان یک وب سایت را می‌سازد. در دوره‌ی آموزش رایگان html در سایت سبز لرن، می‌توانید این زبان کاربردی را به زبانی ساده یاد بگیرید.

2 | زبان برنامه نویسی CSS

Css مخفف Cascading Style Sheets است و به کمک آن می‌توانید عناصر قرار داده شده در صفحات را استایل دهی کنید. به عنوان مثال به آن‌ها رنگ، بک گراند، سایز فونت و … اعمال کرده و موقعیت و نحوه نمایش عناصر را تغییر دهید. همچنین به کمک Css می توانید انیمیشن های زیبا و جذابی رو پیاده سازی کنید تا جذابیت وب سایتتان چند برابر شود. در دوره‌ی آموزش رایگان Css با پروژه‌های کاربردی سایت سبزلرن می‌توانید این زبان جذاب را به صورت رایگان یاد بگیرید.

3 | زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت

جاوا اسکریپت یک زبان برنامه نویسی برای پیاده سازی منطق و عملکرد وب سایت در سمت فرانت اند است. شما به کمک جاوا اسکریپت می‌توانید در قسمت‌های مختلف از وب سایتتان عملکردهای مختلفی پیاده کنید و به هر کدام از عملکردهای کاربرانتان واکنش‌های متناسب نشان بدهید. به عنوان مثال وقتی کاربری روی دکمه “افزودن” کلیک کرد، محصول مورد نظر کاربر به سبد خریدش اضافه شود. در سایت سبزلرن می‌توانید آموزش صفر تا صد جاوا اسکریپت را به صورت کاملا رایگان مشاهده کنید.

4 | سایر پلتفرم‌ها

امروزه تکنولوژی‌های مختلفی مثل ری اکت، انگیولار، ویو و … نیز به وجود آمدند که در پیاده‌سازی مراحل طراحی وب سایت، به شما کمک زیادی می‌کنند. همچنین در مسیر طراحی سایت ابزار های دیگری مثل Sass, Less ، نکات و استاندارد‌های Ui و Ux، پکیج منیجر NPM، ماژول باندلر WebPack و … وجود دارند که ارزش و مهارت شما را در این حوزه افزایش می‌دهند. پس بهتر است با این تکنولوژی‌ها نیز آشنا باشید. تیم ما در سایت سبزلرن آموزش جامع react.js و آموزش‌ بوت استرپ 5 را به صورت رایگان برای شما کاربران عزیز تهیه کرده‌اند تا بتوانید یک طراحی سایت حرفه‌ای داشته باشید.

5 | زبان برنامه نویسی سمت سرور

همان‌طور که گفته شد، در طراحی سایت شما نیاز به ایجاد بک اند سایت نیز دارید؛ بنابراین باید با یک زبان سمت سرور مثل php یا asp نیز آشنا باشید. رایج‌ترین زبانی که برای بک اند استفاده می‌شود php است و از این لحاظ اهمیت دارد که در سایت‌های cms ای مثل وردپرس و جوملا نیز از همین زبان برای بک اند استفاده شده است.

6 | طراحی گرافیک

اگرچه کار طراحی گرافیکی رابط کاربری سایت و المان‌های بصری آن را می‌توانید به یک طراح گرافیست بسپارید؛ ولی داشتن دانش حداقلی در این زمینه برای شما ضروری است. بهترین ابزارهایی که می‌توانید برای طراحی سایت استفاده کنید، فتوشاپ، ادوبی ایکس دی و ایلاستریتور هستند.

ملزومات برای اجرای مراحل طراحی سایت

حال که با تمامی مهارت‌های لازم برای اجرای مراحل طراحی سایت از ابتدا آشنا شدید، به سراغ پیش نیازهای طراحی سایت می‌رویم. شما برای ساخت یک سایت چه با استفاده از زبان برنامه نویسی و چه با استفاده از cms، نیاز به چند مولفه‌ی اصلی دارید. این مولفه‌ها عبارتند از:

1 | دامنه

منظور از دامنه، همان آدرس سایتی هست که قرار است سایت شما روی آن قرار بگیرد. دامنه‌های مختلفی نظیر .com یا .ir وجود دارند که می‌توانید بسته به حوزه‌ی فعالیت سایت هر کدام را انتخاب کنید. یکی از مهم‌ترین فاکتورها در انتخاب دامنه، نام مناسب برای سایت است.

2 | هاست

هاست یا میزبان به فضایی گفته می‌شود که قرار است پایگاه داده‌ی سایت شما روی آن قرار بگیرد. تمامی اطلاعات مربوط به صفحات، محتویات سایت و اطلاعات کاربران روی هاست ذخیره می‌شوند. هاست‌ها را می‌توانید بخرید یا اجاره کنید. امنیت، سرعت بالا و دسترس‌پذیری همیشگی از فاکتورهای مهمی است که موقع انتخاب هاست باید توجه کنید.

3 | CMS

همان‌طور که گفتیم، اغلب سایت‌ها امروزه به صورت داینامیک هستند و ساخت آن‌ها با cms انجام می‌شود؛ چون راحت‌تر بوده و هزینه‌های نگهداری کمتری دارد. انتخاب cms مناسب و نصب آن یکی از کارهایی است که باید قبل از اولین گام در طراحی سایت انجام دهید.

4 | قالب سایت

اگر قصد طراحی سایت با cmsهایی مثل وردپرس یا جوملا را دارید، بهتر است یک قالب مناسب برای آن انتخاب کنید تا نیازی نداشته باشید که استایل و صفحات سایتتان را از صفر طراحی کنید.

مراحل طراحی سایت

اکنون شما با تمامی پیش نیازهای مراحل طراحی سایت آشنا شدید. در این قسمت می‌خواهیم مراحل ساخت یک سایت از ابتدا را برای شما تشریح کنیم. به طور خلاصه شما می‌توانید فرآیند طراحی سایت را با هفت قدم کلی به پیش ببرید:

• شناسایی هدف
• خرید هاست و دامنه
• معماری اطلاعات
• طراحی سایت
• ساخت سایت
• تست
• راه اندازی

در ادامه هر کدام از این مراحل را تشریح می‌کنیم.

1 | شناسایی هدف

شناسایی هدف، اولین قدم در طراحی سایت است. وقتی که سفارش طراحی سایت انجام می‌دهید، اولین چیزی که باید مشخص کنید این است که هدف مشتری از ساخت این سایت چیست. معمولا این مرحله از کار با همکاری مشتری انجام می‌شود و طراح سایت دائما با مشتری یا ذی نفع باید در ارتباط باشد تا به یک جمع بندی برسد. برای اینکه طراح بفهمد هدف از طراحی سایت چیست، باید پاسخ سوالات زیر را پیدا کند:

1. سایت مال چه کسی است؟
2. آن‌ها انتظار دارند سایت چه کاری انجام دهد و به چه چیزی برسند؟
3. هدف از سایت اطلاع رسانی، فروش یا سرگرمی است؟
4. آیا سایت باید به وضوح برند را مطرح کند یا بخشی از یک برند بزرگ‌تر است؟
5. چگونه سایت باید از رقبای خود الهام بگیرد و چطور می‌خواهد رقابت کند؟

2 | خرید هاست و دامنه

خرید هاست و دامنه به عنوان دو آیتم اصلی و ضروری، دومین مرحله از مراحل طراحی سایت به شمار می‌رود. بعد از اینکه هدف و نوع سایت را مشخص کردید، باید برای ان دامنه و سایت خریداری کنید. برای این کار لازم است که شما اول میزان فضای لازم برای ذخیره‌ی اطلاعات سایت را براساس کاربری آن مشخص کنید و سپس هاست موردنیازتان را بخرید یا اجاره کنید. برای انتخاب دامنه نیز معمولا صاحب سایت نام آن را معین می‌کند؛ ولی اگر خودتان مجبور به انجام این کار شدید، نام‌هایی را انتخاب کنید که در ذهن ماندگار بوده و با موضوع سایت ارتباط مستقیم داشته باشند.

3 | معماری اطلاعات

معماری اطلاعات در طراحی وب سایت حرفه‌ ای سومین قدم است و به سازماندهی محتواهای موردنیاز در سایت گفته می‌شود. شما باید بدانید که اسکلت سایتتان به چه شکل باشد. طراحی تجربه کاربری بخشی از معماری اطلاعات است که با هدف ساخت محتوا و شیوه‌های تعاملی موثر انجام می‌شود. برای ساخت یک تجربه‌ی کاری یا همان UX موثر شما باید سایت را از جنبه‌های مختلف تکنیکی، محتوایی، کاربرپسندی و روانشناسی بررسی کنید و یک طرح جامع و کامل ارائه دهید. معماری اطلاعات به شما کمک می‌کند که در زمان و هزینه‌های طراحی سایت صرفه‌جویی کنید.

4 | طراحی سایت

طراحی سایت، نقطه‌ی آغاز ساختن سایت به طور رسمی است؛ یعنی شما باید یک قالب کلی از شمای اصلی سایت را طراحی کنید. هدرها، فوترها، منوها، صفحات اصلی سایت باید تعیین شوند. دیگر مواردی که نیاز است در این قسمت مشخص کنید، رنگ‌ها، فونت‌ها و سایر المان‌های استایل‌دهی سایت هستند که باید طبق نظر مشتری انتخاب کنید. اگر از سیستم‌های مدیریت محتوا مثل وردپرس استفاده می‌کنید، این مرحله از مراحل طراحی سایت وردپرسی با مراحل ساخت سایت html تفاوت زیادی دارد و بسیار راحت‌تر است. چرا که می‌توانید هر کدام از آن‌ها را به صورت آزمایشی تا رسیدن به نتیجه‌ی نهایی امتحان کنید.

5 | ساخت سایت

ساخت سایت مرحله‌ی اصلی در مراحل طراحی وب سایت است؛ چون در این بخش کار اصلی شما آغاز می‌شود. شما باید در این مرحله تمامی عناصر مشخص شده در مرحله‌ی قبلی را طبق معماری اطلاعاتی که انجام داده‌اید، بسازید. اگر برای ساخت سایت از cms های آماده مثل وردپرس استفاده می‌کنید، کار ساخت سایت خیلی راحت می‌شود و زمان کمی نیاز دارد. ولی مراحل ساخت سایت با html و مابقی زبان‌های برنامه‌نویسی کار زمان‌بری خواهد بود و باید با حوصله هر دو قسمت بک اند و فرانت اند سایت را برنامه نویسی کنید.

6 | تست سایت

تست سایت زمانی انجام می‌شود که شما آماده باشید مراحل طراحی سایت انجام شده را ارزیابی کنید. هنگامی که سایتتان کامل شد و تمام تصاویر و محتوای را روی آن قرار دادید، نوبت به تست سایت می‌رسد. تک تک صفحات سایت را به طور کامل تست کنید تا مطمئن شوید همه‌ی لینک‌ها کار می‌کنند. شما باید اطمینان حاصل کنید که سایت روی تمام دستگاه‌ها و مرورگرها به درستی بارگزاری و اجرا می‌شود. برخی اشتباهات مثل یک اشتباه در کدگذاری ممکن است کوچک باشد ولی ایرادات بزرگی روی سایت ایجاد کند. این چنین اشکالاتی را هر چه زودتر پیدا کنید بهتر است تا اینکه بعد از تحویل سایت، باعث شکست آن شود. در نهایت بعد از تست صفحات، به توضیحات صفحات و متادیسکریپشن‌ها را بررسی کنید تا عملکرد سایت در موتورهای جستجو به درستی انجام شود.

7 | راه اندازی

راه‌ اندازی، آخرین مرحله از مراحل ساخت سایت به شمار می‌رود که جذاب‌ترین مرحله‌ی آن نیز هست. اگر سایتتان تمامی تست‌ها را با موفقیت پشت سر گذاشته، وقت آن رسیده که سایت خود را راه اندازی کنید. این مرحله از مراحل ساخت یک سایت از ابتدا، بخش مورد علاقه هر کسی در مسیر طراحی سایت است؛ چون شما نتیجه‌ی تمام زحماتتان را می‌خواهید به اجرا درآورید. از همان شروع کار انتظار نداشته باشید که همه چیز درست باشد؛ حتی بعد از تحویل سایت هم ممکن است مشکلاتی وجود داشته باشد و مجبور به تعمیر آن‌ها شوید. می‌توان گفت یک فرآیند طراحی سایت، یک فرآیند دائمی است که همیشه نیاز به تعمیر و نگهداری خواهد داشت.

هزینه‌ طراحی سایت

در طول اجرای مراحل طراحی سایت، شما ملزم به پرداخت هزینه‌هایی هستید. معمولا بخشی از هزینه‌ها در طول مراحل ساخت یک سایت از شما گرفته می‌شود و بخشی بعد از تحویل نهایی آن. به طور کلی در طی مراحل ساخت یک سایت از ابتدا تا انتها شما باید هزینه‌های زیر را بپردازید:

1 | هزینه‌ی دامنه

شما باید یک دامنه برای سایت خود خریداری کنید. این دامنه می‌تواند از نوع .com، .ir، .net و… باشد. معمولا دامنه‌ی .ir مختص ایران است و هزینه‌ی بسیار کمتری نسبت به سایر دامنه‌ها دارد.

2 | هزینه‌ی هاست

هاست شما محلی است که مرجع پاسخگویی در سایت شما خواهد بود و بنابراین در تمام طول شبانه‌ روز باید به اینترنت متصل باشد. قابلیت دسترسی هاست یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی است که باید در فرایند خرید آن توجه کنید. هاست‌ها از لحاظ نوع سیستم عامل و محل قرارگیری انواع مختلفی دارند و معمولا هاست‌های ایرانی ارزان‌ترند. شما می‌تواند یک هاست را برای خودتان خریداری کرده یا اینکه از سایت‌های ارائه‌ی هاست اجاره کنید.

3 | هزینه‌های طراحی سایت

این بخش از هزینه‌ها در تمام طول مراحل ساخت وب سایت کم کم مشخص می‌شوند. کدنویسی، طراحی گرافیکی و… همگی در تعیین نرخ طراحی سایت تاثیر دارند. معمولا طراحی سایت تعرفه‌ی مشخصی ندارد و بسته به مهارت و سوابق طراح می‌تواند متغیر باشد.

4 | هزینه‌های آموزش

پس از اینکه سایت در اختیار کاربر قرار گرفت، باید آموزش‌هایی برای نگهداری و استفاده از سایت ارائه شود. این آموزش‌ها مشمول هزینه خواهند بود.

5 | هزینه‌های تولید محتوا

عامل اصلی در موفقیت طراحی سایت، تولید محتوای با کیفیت در سایت است. مدیر سایت باید بعد از تحویل سایت، این قسمت را شخصا انجام دهد یا برون‌سپاری کند. تولید محتوای یونیک، باکیفیت و سئوشده برای مدیر سایت هزینه‌بر خواهد بود؛ اگرچه موفقیت سایت او را تضمین می‌کند.

6 | هزینه‌های سئو

سئو یکسری اقدامات است که در طول مراحل طراحی سایت باید انجام شود تا سایت را در موتورهای جستجو بهینه کند. این بخش از طراحی سایت باید به صورت جداگانه انجام گیرد و هزینه‌های بیشتری در بردارد.

7 | هزینه‌های پشتیبانی

وقتی سایت شما راه اندازی شد، باید از آن نگهداری کنید و قسمت‌های مختلف آن را به روز نگه دارید. از سوی دیگر شما باید جایگاه سایتتان در گوگل را مکرر ارزیابی کنید. معمولا این قسمت از کار مربوط به پشتیبانی می‌شود و نیاز به هزینه‌های اضافه‌ای دارد.

سخن پایانی

فرآیند طراحی سایت حرفه‌ای یعنی ساخت یک سایت و ایجاد تعادل مناسب بین فرم و عملکرد آن. یک سایت فقط مجموعه‌ای از رنگ‌ها و نقاشی‌ها نیست؛ بلکه نحوه‌ی ارتباط این المان‌ها و وجود محتوای باکیفیت از اصول اساسی در طراحی وب سایت حرفه‌ای هستند. شاید هر کسی در ابتدای مسیر طراحی سایت از خود بپرسد که برای طراحی سایت باید از کجا شروع کنم. قبل از هر چیز شما باید توانایی خود را در زمینه‌ی طراحی سایت ارتقا دهید و سپس مراحل طراحی سایت را یک به یک اجرا کنید.

یک طراح ماهر ابتدا مفاهیم و اهداف سایت را به دقت مشخص می‌کند و سپس کار طراحی سایت را استارت می‌زند. زیباترین قسمت کار یک سایت این است که کار طراحی آن هرگز تمام نمی‌شود و شما باید همیشه مانند یک کودک از آن مراقبت کنید تا مبادا راکد بماند. با ایجاد محتوا و ویژگی‌های جدید و تجزیه و تحلیل رقبا، سایتتان را همواره بهبود دهید تا همیشه سایتی فعال و به روز داشته باشید. نظر شما درباره طراحی سایت چیست؟ آیا شما هم مثل ما فکر می‌کنید یا دیدگاه متفاوتی نسبت به مراحل طراحی سایت دارید؟ نظراتتان را با ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول