جدول رتبه بندی زبانهای برنامه نویسی در فوریه ۲۰۲۵ (بر اساس شاخص TIOBE)
در دنیای سریع و پرشتاب برنامه‌نویسی، انتخاب زبان مناسب می‌تواند تفاوتی بزرگ در مسیر حرفه‌ای یک توسعه دهنده ایجاد کند. اما چگونه می‌توان تشخیص داد که کدام زبان‌ها محبوب‌‌تر و کدام زبان‌ها در حال از دست دادن جایگاه خود هستند؟ اینجاست که شاخص TIOBE وارد بازی می‌شود!
TIOBE Index یکی از معتبرترین شاخص‌های رتبهبندی زبانهای برنامه نویسی است که هر ماه بر اساس میزان جستجوها، منابع آموزشی و استفاده در پروژه‌های نرم افزاری، زبانهای محبوب را مشخص می‌کند. این شاخص نه تنها روندهای فعلی را نشان می‌دهد، بلکه به توسعه دهندگان کمک می‌کند تا آینده را پیش‌بینی کرده و تصمیم‌های آگاهانه‌‌تری بگیرند. در این مقاله از سبزلرن، به رتبه بندی زبانهای برنامه‌نویسی در فوریه ۲۰۲۵ نگاهی خواهیم داشت و بررسی می‌کنیم که آیا پایتون همچنان پیشتاز است؟ آیا زبانهای نوظهوری مانند Rust و Go در حال صعود در جدول هستند یا خیر!😊
شاخص رتبه بندی TIOBE چیست؟
شاخص TIOBE یکی از شناخته شده ترین معیارها برای سنجش محبوبیت زبانهای برنامه نویسی در سراسر جهان است. این شاخص توسط شرکت TIOBE Software توسعه یافته و به‌‌صورت ماهانه به روزرسانی می‌شود. اما سوال اغلب برنامه‌نویسان و افراد خبره در این زمینه، این است که شاخص TIOBE براساس چه معیاری کار می‌کند و چطور می‌توان از اطلاعات این شاخص استفاده کرد؟
معیارهای رتبه بندی در شاخص TIOBE
TIOBE Index بر اساس داده‌های جمع‌آوری‌شده از موتورهای جستجو و وب‌سایت‌های پرطرفدار دنیای برنامه‌نویسی، میزان محبوبیت هر زبان را مشخص می‌کند. برخی از معیارهای کلیدی این شاخص عبارت‌اند از:
- تعداد جستجوهای مرتبط با هر زبان در موتورهای جستجو (مانند گوگل، بینگ، یاهو و بایدو)
- تعداد منابع آموزشی، مقالات و مستندات موجود درباره هر زبان
- حضور و استفاده از زبان در پروژه‌های متن‌باز و حرفه‌ای
- میزان استفاده از زبان در دانشگاه‌ها و دوره‌های آموزشی
این شاخص نشان نمی‌دهد که کدام زبان بهتر یا کاربردی‌تر است، بلکه فقط میزان محبوبیت و استفاده از آن را در جامعه جهانی برنامه‌نویسی بررسی می‌کند. در واقع یک معیار تخصصی جهت سنجش میزان محبوبیت زبانهای مختلف در بین برنامه‌نویس‌ها است.
تفاوت شاخص TIOBE با سایر معیارهای رتبه بندی
البته افراد باسابقه در حوزه برنامه‌نویسی به‌خوبی می‌دانند که شاخص TIOBE یکی از پرکاربردترین معیارها در این زمینه است، اما تنها روش سنجش محبوبیت زبانهای برنامه‌نویسی نیست و شاخص‌های دیگر نیز برای سنجش محبوبیت یک زبان برنامه‌نویسی وجود دارد. به‌طور مثال:
- GitHub Octoverse محبوبیت زبان‌ها را بر اساس تعداد مخازن و مشارکت‌های توسعه دهندگان در گیت‌هاب بررسی می‌کند.
- RedMonk Ranking ترکیبی از داده‌های GitHub و Stack Overflow را برای سنجش میزان استفاده و بحث‌های پیرامون زبان‌ها در نظر می‌گیرد.
با این حال، TIOBE به دلیل قدمت طولانی، گستردگی داده‌ها، و به روزرسانی‌های ماهانه، همچنان یکی از شاخص‌های معتبر در این زمینه محسوب می‌شود. در ادامه، به جدیدترین رتبهبندی زبانهای برنامه نویسی در فوریه ۲۰۲۵ نگاهی خواهیم داشت!
۱۰ زبان برتر برنامه نویسی در فوریه ۲۰۲۵ (بر اساس شاخص TIOBE)
شاخص TIOBE هر ماه در سایت خود لیستی از محبوب‌ترین زبانهای برنامه‌نویسی را منتشر می‌کند. این رتبهبندی بر اساس تعداد جستجوها، منابع آموزشی و میزان استفاده در پروژه‌های نرم‌افزاری محاسبه می‌شود. حالا بیایید ببینیم در فوریه ۲۰۲۵، چه زبان‌هایی در صدر این لیست قرار دارند.
| رتبه | زبان برنامه‌نویسی | تغییر نسبت به سال قبل |
| 1️⃣ | Python 🐍 | بدون تغییر (🔹) |
| 2️⃣ | C | بدون تغییر (🔹) |
| 3️⃣ | C++ | +1 ▲ |
| 4️⃣ | Java | -1 ▼ |
| 5️⃣ | C# | بدون تغییر (🔹) |
| 6️⃣ | JavaScript | بدون تغییر (🔹) |
| 7️⃣ | SQL | +1 ▲ |
| 8️⃣ | Go | +2 ▲ |
| 9️⃣ | Rust | +3 ▲ |
| 🔟 | PHP | -2 ▼ |
پایتون همچنان پیشتاز است و در حوزه‌های هوش مصنوعی و علم داده محبوبیت بالایی دارد، در حالی که C و ++C به دلیل عملکرد بالا جایگاه خود را حفظ کرده‌اند. در مقابل، جاوا و PHP در حال افت محبوبیت هستند، اما زبانهای مدرن مانند Rust و Go بهدلیل امنیت و مقیاس‌پذیری رشد چشمگیری داشته‌اند. اما این جدول فقط بخش کوچکی از داستان است! در ادامه به بررسی روندهای جالب این ماه و آینده زبانهای برنامه‌نویسی خواهیم پرداخت. آیا Rust می‌تواند در آینده نزدیک وارد ۵ رتبه اول شود؟ آیا جاوا همچنان به سقوط ادامه خواهد داد؟
روندهای جالب در شاخص TIOBE فوریه ۲۰۲۵
در دنیای برنامه نویسی، تغییرات همیشه در حال رخ دادن است. برخی زبان‌ها رشد چشمگیری دارند و برخی دیگر به مرور در سایه قرار می‌گیرند. شاخص TIOBE، با نمایش این تغییراتمی‌تواند نشان دهد که آینده برنامه نویسی به چه سمتی حرکت می‌کند. در این بخش، به بررسی برخی از مهم‌ترین روندهای این ماه می‌پردازیم.
رشد انفجاری Rust و Go
یکی از جالب‌ترین تغییرات این ماه، افزایش محبوبیت Rust و Go است. Rust که بهدلیل امنیت بالا و مدیریت دقیق حافظه شناخته می‌شود، در حال حاضر یکی از گزینه‌های اصلی برای توسعه نرم‌افزارهای سیستمی است. در چند سال اخیر، بسیاری از شرکت‌ها برای توسعه نرم‌افزارهای خود به Rust روی آورده‌اند و به نظر می‌رسد که این روند ادامه‌دار خواهد بود. افزایش تقاضا برای برنامه‌نویسان Rust نشان می‌دهد که این زبان، آینده‌ای روشن دارد.
در کنار Rust، زبان برنامه‌نویسی گو نیز همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد. این زبان که توسط گوگل توسعه داده شده است، به دلیل سادگی، مقیاس‌پذیری و عملکرد بالا، در حوزه سرورها، پردازش داده و سیستم‌های ابری مورد استفاده قرار می‌گیرد. محبوبیت Go در میان استارتاپ‌ها و شرکت‌های فناوری نشان می‌دهد این زبان نیز به زودی با استقبال بیشتری روبه‌رو خواهد شد.
افت تدریجی جاوا – دوران افول یکی از بزرگان؟
جاوا که زمانی یکی از بی‌رقیب‌ترین زبانهای برنامه‌نویسی بود، در سال‌های اخیر با کاهش محبوبیت روبه‌رو شده است. هرچند هنوز در بسیاری از سیستم‌های سازمانی و توسعه اندروید استفاده می‌شود، اما ظهور زبان‌هایی مانند Kotlin و Python باعث شده است که محبوبیت آن به‌آرامی کاهش یابد. شرکت‌ها و توسعه‌دهندگان، به‌خصوص در حوزه موبایل، به سمت زبانهای مدرن‌تر حرکت کرده‌اند و این موضوع می‌تواند در آینده باعث سقوط بیشتر جاوا در شاخص TIOBE شود.
پایداری Python در صدر
پایتون همچنان در صدر جدول شاخص TIOBE باقی مانده است. دلیل اصلی این موضوع نیز سادگی، کاربرد گسترده در هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، تحلیل داده و توسعه وب است. بسیاری از شرکت‌های بزرگ و حتی استارتاپ‌ها، از پایتون برای توسعه محصولات خود استفاده می‌کنند. با توجه به روند فعلی، به‌نظر می‌رسد که پایتون تا مدت‌ها جایگاه خود را در صدر حفظ کند، مگر اینکه زبانی جدید بتواند انقلابی در این حوزه ایجاد کرده و سلطنت پایتون را به اتمام برساند!
کاهش محبوبیت PHP
PHP که سال‌ها به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین زبانهای توسعه وب شناخته می‌شد، به‌تدریج در حال از دست دادن جایگاه خود است. اگرچه هنوز بسیاری از وب‌سایت‌های جهان با این زبان ساخته شده‌اند، اما ظهور فناوری‌های جدیدی مانند Node.js، Django و فریم‌ورک‌های جاوااسکریپتی باعث شده‌اند که برنامه‌نویسان کمتری به سمت PHP بروند. روند فعلی نشان می‌دهد که ممکن است در آینده، PHP حتی از لیست ۱۰ زبان برتر نیز خارج شود.
SQL باز هم در میان محبوب‌ترین‌ها
با وجود اینکه SQL یک زبان برنامه‌نویسی کلاسیک نیست، اما همچنان جایگاه محکمی در میان محبوب‌ترین زبان‌ها دارد. نیاز روزافزون به تحلیل داده، مدیریت پایگاه‌های داده و پردازش اطلاعات باعث شده است که SQL همچنان در لیست ۱۰ زبان برتر باقی بماند. در دنیای امروز، تقریبا هیچ شرکتی بدون پایگاه داده نمی‌تواند فعالیت کند، و همین موضوع باعث می‌شود که SQL همچنان زبانی ضروری باشد.
شاخص TIOBE فوریه ۲۰۲۵ چه چیزی را نشان می‌دهد؟
نگاهی به شاخص TIOBE فوریه ۲۰۲۵ نشان می‌دهد که برخی زبان‌ها در حال پیشرفت هستند، برخی در حال سقوط، و برخی دیگر جایگاه ثابت خود را حفظ کرده‌اند. زبان‌هایی مانند Rust و Go به سرعت در حال رشد هستند، در حالی که جاوا و PHP با چالش‌های زیادی روبه‌رو شده‌اند. در مقابل، Python همچنان در صدر جدول باقی مانده و SQL نیز به دلیل نیاز گسترده به مدیریت داده، جایگاه خود را حفظ کرده است. این تغییرات نشان می‌دهد که دنیای برنامه‌نویسی همیشه در حال تحول است و برای برنامه‌نویسانی که می‌خواهند در این صنعت باقی بمانند، به‌روز ماندن و یادگیری زبانهای جدید، یک ضرورت است.
دلایل اهمیت شاخص TIOBE برای برنامه‌نویسان چیست؟
رتبهبندی زبانهای برنامه‌نویسی در شاخص TIOBE تأثیر مستقیمی بر مسیر شغلی توسعه‌دهندگان دارد، زیرا رشد یا کاهش محبوبیت یک زبان نشان‌دهنده تغییرات بازار و نیازهای صنعتی است. زبان‌هایی مانند Rust و Go با رشد سریع خود نشان می‌دهند که بازار به سمت فناوری‌های مدرن‌تر حرکت می‌کند، در حالی که کاهش تدریجی جاوا و PHP ممکن است هشداری برای وابستگان به این زبان‌ها باشد. برای حفظ رقابت‌پذیری، برنامه‌نویسان باید مهارت‌های خود را مطابق با این تغییرات به‌روزرسانی کنند. هرچند این رتبهبندی نباید تنها معیار تصمیم‌گیری باشد، اما می‌تواند راهنمایی مفید برای تعیین مسیر یادگیری و توسعه فردی باشد.
جمع بندی
شاخص TIOBE فراتر از یک معیار آماری است و بازتابی از روندهای فناوری و نیازهای صنعتی محسوب می‌شود. رشد یا افول زبان‌ها نشان‌دهنده تحول طبیعی دنیای برنامه‌نویسی است و برنامه‌نویسان باید با یادگیری مداوم و انعطاف‌پذیری خود را با این تغییرات هماهنگ کنند. ثبات در این حوزه یک توهم است و فناوری‌های جدید همیشه جایگزین روش‌های قدیمی‌تر می‌شوند. بسیاری از این زبانهای برنامه‌نویسی و فناوری‌های وابسته را می‌توان از طریق دوره‌های آموزشی جامع در آکادمی سبزلرن یاد گرفت و مهارت‌های به‌روز کسب کرد.
پیشنهاد مطالعه
نظری برای این مقاله ثبت نشده است