آیا برنامه نویسی سخت است؟
هر کسی که وارد حوزه‌ی کامپیوتر می‌شود، این سوال را از خود می‌پرسد که آیا برنامه نویسی سخت است؟ امروزه در حوزه‌ی کامپیوتر نیاز به برنامه نویسی در اولویت قرار دارد. بیش از هر شاخه‌ی دیگری، برنامه نویسان کامپیوتری سریعا جذب بازار کار می‌شوند. اگر شما هم به تکنولوژی علاقمند هستید و از حل مسائل لذت می‌برید، برنامه نویسی می‌تواند شغل مورد علاقه‌ی شما باشد.
اما دشواری برنامه نویسی چقدر است و چقدر باید برای آن زمان گذاشت. خوشبختانه برنامه نویسی نیازی به هیچ مهارت قبلی ندارد و اگر شما کمی با کامپیوتر آشنایی داشته باشید، می‌توانید یک برنامه نویس خوب شوید. اگر بهترین راه یادگیری برنامه نویسی را پیدا کنید و با اراده‌ای قوی این کار را ادامه دهید، خیلی زود تبدیل به یک برنامه نویس حرفه‌ای خواهید شد.
در این مقاله قصد داریم به این موضوع بپردازیم که آیا برنامه نویس شدن سخت است یا خیر. همچنین به شما خواهیم گفت بهترین راه یادگیری برنامه نویسی چیست.
همه چیز درباره برنامه نویسی
قبل از شروع برنامه نویسی بهتر است همه چیز درباره برنامه نویسی را بدانید. قبل از اینکه بخواهید بدانید آیا برنامه نویسی سخت است یا خیر، باید بدانید در این راه شما قرار است چه چیزهایی یاد بگیرید و بعد در مورد سختی آن فکر کنید.
همانطور که گفتیم برنامه نویسی یکی از مشاغل برجسته در بازار فعلی است و هر روز رشد می‌کند. به طور کلی برنامه نویسی به فرآیند توسعه و اجرای مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های کامپیوتری گفته می‌شود که کار خاصی را انجام می‌دهند. به بیانی دیگر برنامه نویسی یعنی راهی که شما به کامپیوتر می‌گویید چطور مسائل را حل کند. برای شروع یادگیری برنامه نویسی شما باید یکی از حوزه‌های زیر را انتخاب کنید:
- توسعه دهنده وب
- توسعه دهنده موبایل
- توسعه دهنده دسکتاپ
- تحلیل داده
- محاسبات ابری
- مدیریت پایگاه داده
شما نمی‌توانید با قطعیت بگویید که بهترین زبان برنامه نویسی برای یادگیری کدام زبان است؛ چون هر زبانی کاربردی خاص دارد. شما باید حوزه‌ی کاری مورد علاقه‌ی خودتان را اول انتخاب کنید و بعد بر اساس آن بهترین زبان برنامه نویسی برای یادگیری در آن حوزه را انتخاب کنید.
اگر می‌خواهید همه چیز درباره برنامه نویسی را بدانید، باید مفاهیم زیر را درک کنید:
- تابع چیست؟
- متغیرها در زبان برنامه نویسی چیست؟
- کلاس در برنامه نویسی به چه معناست؟
- آرایه‌ها در برنامه نویسی چطور کار می‌کنند؟
- متدها در برنامه نویسی چیست؟
- برنامه‌ها چگونه اجرا می‌شوند؟
- چه سخت افزاری برای برنامه نویسی لازم دارم؟
به طور کلی زبان‌های برنامه نویسی دقیقا مانند زبان انگلیسی گرامر خاص خود را دارند. اساسی‌ترین عناصر در یک زبان برنامه نویسی که آن را از سایر زبان‌ها متمایز می‌کند؛ عبارتند از:
- محیط زبان برنامه نویسی
- کلمات کلیدی
- حلقه‌ها
- شرط‌ها
- توابع
- عملگرهای ورودی و خروجی
- عملگرها منطقی و محاسباتی
- متغیرها
- انواع داده‌ای
با این تفاسیر فکر می‌کنید ایا برنامه نویس شدن سخت است ؟ در واقع خیر. برای شروع یادگیری برنامه نویسی به هر زبانی شما باید ابتدا این مفاهیم را یاد بگیرید و سپس با اجرای پروژه‌های مختلف مسیر برنامه نویس شدن را طی کنید. اگر بعد از شناخت درست این مفاهیم از شما بپرسند که آیا برنامه نویسی سخت است یا خیر؟ مطمئنا پاسخ شما منفی خواهد بود.
مزایا و معایب برنامه نویسی
با دانستن مزایا و معایب برنامه نویسی بهتر می‌توانید درباره‌ی این شغل تصمیم بگیرید. از مهم‌ترین مزایای برنامه نویسی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کار بدون وابستگی به محیط کار رسمی
- کار برای هر شرکتی در سراسر دنیا
- فعالیت ذهنی مداوم
- پرهیز از چالش‌های محیط کاری تعاملی
- به روز بودن اطلاعات
- رشد و ترقی مداوم در طول مسیر حرفه‌ای شدن
از جمله معایب برنامه نویسی نیز می‌توان موارد زیر را نام برد:
- کار به صورت تنها
- کار بدون فعالیت فیزیکی
- خستگی در صورت حجم بالای کار
- کار بدون حقوق ثابت
- خستگی جسمی در اثر نشستن مداوم پشت سیستم
تصورات غلط درباره برنامه نویسی
وجود تصورات غلط درباره برنامه نویسی باعث شده که اغلب افراد فکر کنند آیا برنامه نویسی سخت است؟ از 150 سال پیش تاکنون که برنامه نویسی وارد دنیای کار شد، اکثر افراد دید خوبی نسبت به این کار نداشتند. در ابتدا فقط زنان خانه‌دار به برنامه نویسی مشغول می‌شدند؛ ولی کم کم این شغل به عنوان یک حرفه‌ی رسمی شناخته شد و بسیاری از افراد به دنبال بهترین راه یادگیری برنامه نویسی بودند.
اکنون در قرن 21 بسیاری از مردم از طریق برنامه نویسی به کسب درآمد می‌پردازند و علاقمندان زیادی در این حوزه وجود دارد. با این وجود هنوز هم تصورات غلطی درباره برنامه نویسی هست و افراد زیادی پاسخشان به این سوال مثبت است که آیا یادگیری برنامه نویسی سخت است یا خیر. از جمله رایج‌ترین تصورات غلط درباره برنامه نویسی می‌توان به این موارد اشاره کرد:
1 | برنامه نویسی خسته کننده است. بسیاری از افراد نشستن پای سیستم در تمام طول روز و خیره شدن به مانیتور را کاری خسته کننده می‌دانند. اما این حقیقت وجود دارد که برنامه نویسی هیچ گاه تکراری نمی‌شود و چون ذهن فرد درگیر حل مسئله است، خستگی فیزیکی و یکنواختی محیط را حس نمی‌کند.
2 | برنامه نویسی برای افراد باهوش با مهارت ریاضی بالا مناسب است. برنامه نویسی در زمینه‌های مختلفی انجام می‌شود و در هر حوزه‌ای الزاما نیاز به دانستن دانش ریاضی ندارید؛ مثلا در حوزه‌ی طراحی وب بیشتر ذوق هنری شما کاربرد دارد تا مهارت حل مسائل ریاضی.
3 | اگر خلاقیت نوشتن ندارید، برنامه نویس خوبی نخواهید شد. نیازی نیست که از لحظه‌ی شروع برنامه نویسی شما از دانش و خلاقیت خودتان برای کار استفاده کنید. در شروع یادگیری برنامه نویسی شما نیاز دارید که مسائل حل شده را مجددا حل کنید تا با روند کدنویسی آشنا شوید. اما در طول مسیر برنامه نویس شدن، شما به مرور با تمرکز روی مسئله و هدف، خلاقیت لازم برای ساخت برنامه و نوشتن کد را یاد می‌گیرید. در واقع کپی کردن برای شما از نوشتن کد سخت‌تر خواهد شد.
4 | تمام زبان‌های برنامه نویسی شبیه به هم هستند. همانطور که گفتیم زبان‌های برنامه نویسی از جنبه‌های مختلفی با هم تفاوت دارند و پاسخ هر برنامه نویسی با هر زبانی به سوال آیا برنامه نویسی سخت است یا نه، یکی نخواهد بود. زبان‌های مختلف کاربردهای متفاوتی دارند و حل مسائل را به شکل‌های مختلفی انجام می‌دهند. از طرف دیگر تفاوت سینتکس زبان‌ها نیز مطرح است. مسلما برخی زبان‌ها مثل c را نمی‌توان با زبانی مثل جاوا مقایسه کرد.
5 | برنامه نویسی شغلی منزوی و دور از جامعه است. شاید یک برنامه نویس زمان زیادی را در خانه یا پای سیستم بگذراند ولی این دلیل ضد اجتماعی بودن این کار نیست. اغلب مشاغلی که به صورت پروژه‌ای و دورکاری هستند، شرایط یکسانی دارند و این به خود شخص بستگی دارد که چه نوع کاری را برای خود پیدا کند. شخص می‌تواند با کار در شرکت‌ها و تیم‌ها، در کنار شغل برنامه نویسی در جامعه نیز حضور موثر و فعال داشته باشد.
5 | کدنویسی خلاقیت ندارد. در واقع خلاف این موضوع صادق است و کدنویسی را می‌توان مانند نویسندگی یک شغل خلاقانه دانست. در برنامه نویسی شما یک محصول خلق می‌کنید؛ بنابراین نیاز به خلاقیت دارید تا بتوانید آن را توصیف کرده و بسازید. از سوی دیگر حل مسئله در برنامه نویسی یکی دیگر از راه‌های پرورش خلاقیت در ذهن افراد محسوب می‌شود.
6 | برای برنامه نویس شدن، شما نیاز به مهارت‌های کامپیوتری بالایی دارید. این نیز یکی دیگر از تصورات غلط درباره برنامه نویسی است که شما باید مهارت‌های کامپیوتری خوبی داشته باشید. برای پیمودن مسیر برنامه نویس شدن، مهارت‌های کامپیوتری می‌توانند به شما کمک زیادی کنند؛ ولی الزامی نیستند. شما می‌توانید با یادگیری ابزارهای لازم و کسب دانش برنامه نویسی کار خود را انجام دهید.
چه کسانی می توانند برنامه نویس شوند
حال شاید از خود بپرسید چه کسانی می توانند برنامه نویس شوند. هر شغلی ویژگی‌های خاص خود را دارد و برخی افراد در آن موفق‌تر هستند. یک برنامه نویس بزرگ باید ویژگی‌های زیادی داشته باشد تا بتواند خود را از سایرین متمایز کند؛ اما، نباید این نکته را نادیده بگیرید که بهترین راه یادگیری برنامه نویسی و موفقیت در آن تلاش و اراده است.
با این وجود اگر خصوصیات زیر را در شخصیت خود می‌بینید، نیازی نیست که نگران باشید آیا برنامه نویسی سخت است یا خیر و بدون دغدغه وارد این حوزه شوید.
1 | صبر بی‌پایان
صبر مهم‌ترین شاخصه برای تبدیل شدن به یک برنامه نویس عالی است. ممکن است در برنامه نویسی شرایطی به وجود بیاید که تنها راه حل مشکل، مداومت بر کار باشد و اگر صبور نباشید، بی‌خیال کار می‌شوید. البته نمی‌توان گفت تنها انسان‌های صبور می‌توانند برنامه نویس شوند. در واقع گاهی علاقه باعث صبور بودن شما در زمینه‌ی کار با کامپیوتر خواهد شد.
2 | سطح بالایی از خلاقیت و حل مسئله
برنامه نویسان را خلاق‌ترین افراد روی زمین می‌دانند. کار آن‌ها این است که یک مشکل را از زوایای مختلف بررسی کنند و راهکاری خلاقانه برای آن ارائه دهند. اگر می‌خواهید یک برنامه نویس موفق شوید، باید توانایی حل مسئله نیز داشته باشید. یعنی بتواند در هر زمان بهترین راه‌حل را برای مشکلاتتان پیدا کنید. ولی اگر چنین نیستید هم نگران نباشید، یک برنامه نویس در طول کارش تمرکزش را تمام و کمال معطوف به مسئله می‌کند و بنابراین پیدا کردن راه حل برای او کار غیرممکنی نخواهد بود.
3 | تمایل به یادگیری
یک برنامه نویس بزرگ هرگز نمی‌پرسد، آیا برنامه نویسی سخت است یا نه؛ چون این شخص عاشق یادگیری است و حاضر است بهای آن را بپردازد. برنامه نویس کنجکاو است و برای هر زمینه‌ای که کار می‌کند دانش و اطلاعات لازم را از هر جایی کسب می‌کند. این مسئله به همان اندازه مهم است که تغییر پذیری اهمیت دارد.
بسیاری از برنامه نویسان رویارویی با چالش‌ها را دوست ندارند و ترجیح می‌دهند کار خود را بدون هیچ دردسری به اتمام برسانند. با این وجود یک برنامه نویس حرفه‌ای از سختی کار و چالش‌های پیش رویش هیچ ابایی ندارد و از سر اشتیاق کار خود را به بهترین شکل انجام می‌دهد.
4 | تفکر منطقی
یکی از مهم‌ترین فضایل برای برنامه نویس خوب، تفکر منطقی است. اگر انسان منطقی هستید، پس به خوبی می‌توانید پاسخ مشکلات را پیدا کنید. این کار نیازمند این است که شما بتوانید با ذهنی باز و آرام در مورد راه حل فکر کنید و از تمام دانش و منطق خود بهره ببرید. توانایی رسیدگی به یک مشکل با شیوه‌ای منطقی و تحلیل‌گرانه، وجه تمایز یک برنامه نویس عالی با سایرین است.
5 | نظم شخصی
آخرین مورد برای اینکه بدانید چه کسانی می توانند برنامه نویس شوند، بررسی نظم شخصی است. یک برنامه نویس زمان زیادی را صرف کار در محیط کاری‌اش می‌کند و باید همه چیز را مرتب نگه دارد. این مسئله باعث افزایش تمرکز و بهبود کارایی شخص می‌شود. ضمن اینکه افراد منظم معمولا ذهن منسجمی دارند و از شر افکار مختلف و پراکنده راحتند. این مشخصه‌ها انگیزه‌ی برنامه نویس را برای ادامه‌ی کار زیاد می‌کند.
آنچه گفته شد، ویژگی‌هایی است که یک شخص را تبدیل به یک برنامه نویس عالی می‌کند؛ اما، نمی‌توان گفت نبود هر کدام از این مشخصه‌ها در شخص به معنای عدم توانایی او برای برنامه نویسی است. شما می‌توانید با برنامه ریزی و تغییر الگوی رفتاری خود هر کدام از این خصلت‌ها را در خود افزایش دهید.
ضمن اینکه برنامه نویس شدن، خود این ویژگی‌ها را در شخصیت شما خواهد ساخت و به مرور به یک برنامه نویس عالی تبدیل خواهید شد.
شروع یادگیری برنامه نویسی
شروع یادگیری برنامه نویسی با شناخت زبان‌های برنامه نویسی آغاز می‌شود. صدها زبان برنامه نویسی وجود دارد هر کدام برای هدفی خاص طراحی شده‌اند. هر کس ممکن است زبانی خاص را برای شروع یادگیری برنامه نویسی انتخاب کند و نظری متفاوت برای این سوال داشته باشد که دشواری برنامه نویسی چقدر است.
پیشنهاد می‌کنیم یادگیری برنامه نویسی را با یکی از زبان‌های زیر شروع کنید. این زبان‌ها برای کدنویسی مبتدی مناسب‌تر هستند؛ ضمن اینکه کاربردهای زیادی دارند و می‌توانید از انجمن‌های گسترده‌ی برنامه نویسان آن‌ها نیز برای امر یادگیری کمک بگیرید.
زبان های HTML & CSS
می‌توان گفت html بهترین و اولین زبان برنامه نویسی برای یادگیری است. این زبان را پایه‌ی اینترنت می‌دانند و سینتکس خیلی ساده‌ای دارد. به لحاظ فنی نمی‌توان آن را یک زبان برنامه نویسی دانست؛ ولی برای شروع یادگیری برنامه نویسی مناسب است. CSS نیز خواهر یا برادر html محسوب می‌شود و از خیلی جنبه‌ها مثل این زبان است.
اگر تصمیم به یادگیری html داشتید، ناچارید Css را هم یاد بگیرید؛ چون این دو زبان با هم معنا پیدا می‌کنند.
زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت
زبان جاوا اسکریپت به صفحات استاتیک ساخته شده با HTML & CSS جان می‌بخشد و آن‌ها را داینامیک می‌کند. در جاوا اسکریپت شما کم کم با برخی مفاهیم اصلی برنامه نویسی آشنا می‌شوید و استارت کار شما می‌خورد. با یادگیری سه زبان گفته شده، شما می‌توانید یک توسعه‌دهنده‌ی فرانت اند شوید.
زبان برنامه نویسی پایتون
پایتون را زبان مبتدیان می‌نامند. این زبان سینتکس ساده‌ای دارد و به راحتی می‌توان آن را درک کرد. بسیاری از توابع این زبان در کتابخانه‌های آن نوشته شده و آماده وجود دارد و کافی است که دوره‌ی مقدماتی آن را بگذرانید تا وارد مسیر حرفه‌ای شدن در این زبان شوید.
زبان برنامه نویسی ++C/C
زبان C برای مبتدیانی مناسب است که می‌خواهند بهترین راه یادگیری برنامه نویسی را به صورت حرفه‌ای طی کنند. با کمک این زبان شما مفاهیم انتزاعی برنامه نویسی را بهتر درک می‌کنید و بیشتر احساس صحبت کردن با یک کامپیوتر ناآگاه را خواهید داشت. C++ نیز سینتکسی شبیه C دارد ولی از آن قدرتمندتر است. این زبان نیز می‌تواند گزینه‌ی مناسبی برای شروع برنامه نویسی دسکتاپ باشد.
زبان برنامه نویسی جاوا
یک برنامه نویس جاوا می‌تواند به راحتی به این سوال پاسخ دهد که آیا برنامه نویسی اندروید سخت است یا نه. چرا که این زبان یکی از زبان‌های پایه برای اپلیکیشن‌های اندرویدی است و یادگیری آن نیز کار راحتی خواهد بود.
حال که با بهترین زبان برنامه نویسی برای یادگیری آشنا شدید، ببینیم برای شروع یادگیری برنامه نویسی چه باید بکنیم.
- از آموزش‌های آنلاین استفاده کنید؛ مثلا آموزش‌های ارائه شده در سایت سبزلرن.
- ویدیوهای آموزشی مشاهده کنید. می‌توانید از ویدیوهای آموزشی سایت سبز لرن برای شروع یادگیری برنامه نویسی استفاده کنید.
- کتاب و ایبوک در این زمینه مطالعه کنید.
- پروژه‌های برنامه نویسی انجام دهید.
- انجمن‌ها و کلوپ‌های برنامه نویسی را پیدا کنید و عضو شوید.
- در بوت کمپ‌های برنامه نویسی ثبت نام کنید.
علاوه بر روش‌های گفته شده، راه‌های دیگری نیز وجود دارد که به شما کمک می‌کند، به یک برنامه نویس خوب تبدیل شوید؛ مثلا:
- کدهای نوشته شده توسط دیگران را دستکاری کنید.
- خطاهای خود را در گوگل سرچ کنید.
- برای هر موفقیتی به خودتان جایزه بدهید.
- روی تقویت مهارت‌های منطقی و محاسباتی خود تمرکز کنید.
- از آموزش‌های تعاملی و بازی‌های برنامه نویسی استفاده کنید.
- برای خودتان پروژه‌های کاربردی کوچک بسازید.
سخن پایانی
شاید شما هم به برنامه نویسی علاقه دارید ولی مطمئن نیستید که آیا ایا برنامه نویس شدن سخت است یا نه. باید بگوییم برنامه نویسی هم مثل هر کار دیگری نیاز به تلاش و همت دارد و باید قبل از هر چیز مبانی آن را بشناسید. با دانستن درباره‌ی کلیات این حوزه‌ی کامپیوتر شما می‌توانید یک دید خوب از برنامه نویسی پیدا کنید و بفهمید که آیا برنامه نویسی سخت است یا خیر. از طرف دیگر برخی خصوصیات اخلاقی در افراد باعث می‌شود که موفقیت بیشتری در این حوزه به دست آورند. باورهای غلط زیادی درباره‌ی برنامه نویسی وجود دارد که افراد را نسبت به یادگیری آن مردد می‌کند؛ ولی بسیاری از این باورها درست نیستند.
اگر می‌خواهید برنامه نویسی یاد بگیرید، پیشنهاد می‌کنیم اول سراغ زبان‌های راحت و پرکاربرد بروید تا از همان ابتدای کار دلسرد نشوید. راه‌های زیادی وجود دارد که می‌توانید برای یادگیری برنامه نویسی استفاده کرده و مسیر حرفه‌ای شدن را طی کنید. در این مقاله به این موضوع پرداختیم دشواری برنامه نویسی چقدر است و چرا نباید تصور اشتباهی از این زبان داشته باشیم. نظر شما چیست؟ فکر می‌کنید برنامه نویسی سخت است؟ بنظرتان هر کسی می‌تواند برنامه نویس شود؟
سوالات متداول
معمولا یک شخص می‌تواند اصول اولیه‌ی برنامه نویسی را در طی شش ماه تا یک سال فرا بگیرد؛ اما، برای تبدیل شدن به یک برنامه نویس حرفه‌ای شما نیاز به حداقل دو سال زمان و کار تخصصی دارید.
به طور کلی نمی‌توان گفت برنامه نویسی سخت‌تر از ریاضی نیست. در اکثر پروژه‌های برنامه نویسی به استثنای پروژه‌های تحلیل داده، شما نیاز به حل فرمول‌های پیچیده ریاضی ندارید و کارتان بسیار راحت‌تر خواهد بود. مثلا در برنامه نویسی طراحی وب شما کمترین درگیری را با ریاضیات دارید و نیازی به حل مسائل پیچیده ندارید.
نظری برای این مقاله ثبت نشده است